ÔÛ nôi khæ ho coø gaùy xa muùt tí teø, cöù töôûng ñöôïc yeân thaân, khoâng ai quaáy raày,
naøo ngôø laïi oàn aøo, naùo nhieät hôn ôû chôï trôøi nöõa. Chôï trôøi hoïp sôùm laém cuõng
taùm, chín giôø saùng. Coøn ôû ñaây ngöôøi ta hoïp luùc trôøi coøn khuya mòt muøng, môùi ñoä
boán naêm giôø, ñeâm ñen coøn toái muø muø.  Traêm laàn nhö moät, maét nhaém chöa ñöôïc
bao laâu thì boång bò döïng ñaàu daäy, raûi raùc ôû choã naày choã kia, thieân haï chöûi nhau chí
choeù. Laøm sao maø nguû ngheâ cho ñöôïc! Thieät tình khoâng ñöôïc.  Nghó maø giaän...
nhöng cuõng khoâng bieát giaän ai?  Giaän thaèng cha haøng xoùm voâ duyeân cöù laûi nhaûi
hoaøi, hay laø giaän maáy ngöôøi ngoài choø hoõ ôû maáy cuïc ñaù ngoaøi kia, hay laø giaän
oâng tröôûng traïi Bidong baát nhôn, khoâng chòu caát nhaø caàu ñeå ngöôøi ta gaây loän nhau
hoaøi ?

    Caû ñaûo chöùa gaàn boán chuïc ngaøn ngöôøi chen chuùc ñoâng ngheït, vaäy maø khoâng
coù laáy moät caùi nhaø caàu ñeå giaûi quyeát vaán ñeà veä sinh cho toaøn traïi. Laøm sao baây
giôø, caùi gì cuõng coù theå xeáp hoà sô, ñeå daønh thuûng thænh giaûi quyeát sau, chôù caùi vuï
ñoù ...ñaâu coù ñeå daønh ñöôïc. Thaønh ra cöù moãi buoåi saùng sôùm trôøi coøn tôø môø,
baát keå nam phuï laõo aáu, ai naáy ñeàu lang thang kieám nôi chön trôøi goùc bieån thích hôïp
ñaâu ñoù, ñeå giaûi quyeát baàu taâm söï mang naëng trong ñeâm. Coøn choã naøo lyù töôûng
hôn choã naày, vöøa xa haøng xoùm ñoâng ñuùc, traùnh ñöôïc nhöõng caëp maét toø moø, vöøa
coù ñuû moïi tieän nghi.  ÔÛ ngoaøi meù nöôùc, nhöõng taûng ñaù baèng phaúng, naèm maáp
moâ treân maët soùng nhö nhöõng löng ruøa, cuïc nhoû cuïc to, nhö ñang môøi moïc khaùch
haønh quaù boä böôùc sang. Ñaâu coøn choã naøo toát hôn nöõa. Khoâng leõ moãi saùng
sôùm, laïi cong löng chaïy tuoát leân ñænh nuùi,... sao kòp!

     Cho neân tìm ñöôïc choã gaàn maø toát naày, caû ñaûo ai cuõng vui möøng nhöng cuõng coù
moät soá khoâng vui.  Ñoù laø maáy ngöôøi chuû leàu laân caän vaø maáy tay ñi nguû nhôø, nhö
toâi. Vui laøm sao noåi. Gioù ñaâu coù thoåi töø ñaát lieàn ra bieån maø luùc naøo cuõng nheø
töø ngoaøi bieån thoåi ngöôïc voâ. Caùi ñoù môùi laø vaán ñeà.  Ñoàng yù laø gioù bieån, tuy
coù maùt meû nhöng khoâng ñöôïc thôm tho cho laém.  Ñoù laø noùi veà söï chòu ñöïng cuûa
caùi loã muõi, coøn noùi veà khoå sôû cuûa caëp maét, thì quaû thaät, caûnh töôïng, noùi chung
khoâng ñöôïc thaåm myõ chuùt naøo... Nhöng toâi ñaâu coù theøm ngoù tôùi ngoù lui, maáy caùi
caûnh xaáu xí ñoù laøm gì, tuy vaäy hai loã tai cöù baét buoäc phaûi nghe caùi gioïng choùi loùi
cuûa anh baïn haøng xoùm, moãi saùng caát leân nhö moät ñieäp khuùc, nhaéc ñi nhaéc laïi hoaøi
chæ coù baáy nhieâu... nghe maø böïc mình:
   -EÂ, eâ cha noäi, ñi traùnh choã khaùc, boä heát choã roài haû, tröôùc leàu toâi nhö vaày maø
anh ngoài tænh bô, coi coù ñöôïc khoâng ?
   Cuõng caùi caâu naày, anh noùi haøng traêm laàn, haèng ngaøn laàn, toâi nghe hoaøi, thieáu
ñieàu muoán thuoäc loøng.  Luùc naøo cuõng baét ñaàu nhö vaày - eâ, eâ cha noäi, neáu laø
ñaøn oâng, coøn neáu laø ñaøn baø  thì coù thay ñoåi chuùt ít - eâ, eâ, chò kia ! Nhöng daàu laø
ñaøn oâng hay ñaøn baø hay con nít. caâu kinh nhöït tuïng ñoù ñeàu chaám döùt baèng lôøi nhaän
xeùt, pheâ bình ... -coi coù ñöôïc khoâng?
Coù leõ caâu naày khaù hieäu nghieäm neân anh ta laäp ñi laäp laïi hoaøi.
   Nhöng saùng nay, anh haønh xoùm khoù chòu gaëp phaûi moät thaèng cha lyø;
  -EÂ eùp caùi gì, anh nghó coi caû ñaûo khoâng coù moät caùi caàu, khoâng ñi ñaây thì ñi ñaâu ?

  Anh haøng xoùm töùc mình:
  -Ñi ñaâu thì keä anh chôù, toâi ñaâu coù höôûn maø kieám choã chæ cho anh...Yeâu caàu anh
ñi choã khaùc cho toâi nhôø !
   Caâu noùi tuoân ra ñaày böïc töùc gaän doãi nhöng hình nhö cuïc dieän vaãn trô ra, khoâng coù
gì thay ñoåi, neân anh chuû leàu böïc quaù, buoâng thoûng moät caâu:
  -Vaäy maø cuõng ñoøi laøm... daân Myõ !
  Toâi nghe qua, keâu trôøi moät tieáng, baät cöôøi to, tænh nguû haün, ñònh lay Trung daäy.
Nheø ñaâu Trung cuõng ñaõ thöùc töï naõy giôø, naèm cöôøi haêng haéc.
  Toâi choïc Trung:
  -Hình nhö chuù UÙt xin ñi Myõ phaûi khoâng ? Cuõng may toâi choïn Canada, khoûi bò thaèng
cha chuû nhaø noùi xoû noùi xieâng ! Ai xin ñi Myõ thì raùn chòu...
                                                                  °°°
   Hai anh em naèm cöôøi cho ñaõ moät hoài roài loàm coàm ngoài daäy, kieám tôø baùo vuïn
...ruû nhau laøm caùi vieäc maø thaèng cha chuû leàu vöøa chöûi.  Nhöng toâi ñaâu coù daïi maø
löïa choã gaàn nhaø.  Trôøi coøn toái huøø, toâi vaø Trung loø moø leo leân nhöõng böïc ñaù cao
hôn, xuyeân qua moät ñaùm caây thaáp moïc côõ ngang ñaàu, roài tôùi moät ñaùm truùc nhoû
xíu, roài leo ra taän moõm ñaù cheo leo. Tôùi ñaây laø...taän cuøng traùi ñaát!  Bieån ôû tuoát xa
döôùi kia, ngoù xuoáng choùng maët. Toâi chôït thaáy ôû ngoaøi khôi, saùng nay coù theâm moät
chieác taøu laï, to lôùn söøng söõng traéng toaùt, tôùi ñaây hoài naøo, toâi khoâng hay bieát, ñaäu
im lìm. Ngoù kyõ hôn, toâi thaáy treân oáng khoùi cao choùt voùt, laù côø Phaùp ba maøu xanh
traéng ñoû ñöôïc keùo cao, bay phaàn phaät trong gioù sôùm.  Toâi chæ cho Trung:
  -Taøu bònh vieän Ile de Lumieøre tôùi roài neø Trung ôi ! Maáy ngaøy tröôùc  treân loa phoùng
thanh coù nhaéc tôùi, Bidong mình seõ coù moät taøu bònh vieän cuûa Phaùp tôùi... chaéc noù
roài.
 Trung ñöùng ngoù chieác taøu, noùi:
  -Lôùn quaù söùc, chaéc laø maùy moùc toái taân laém. Töø beân Taây maø qua thaúng tôùi
ñaây moät maïch, ngon laønh. Coù noù tôùi, ngöôøi tî naïn mình cuõng ñôõ khoå.  ÔÛ ñaûo,
nhieàu ngöôøi bònh naëng, phaûi moå xeû hay sanh nôû khoù khaên, phaûi chôø ñöa qua
Trengganu thieät laø vaát vaû. Chieác taøu lôùn quaù, ñaõ thieät. Thaáy noù, ñaâm muoán bònh
ñeå ñöôïc xuoáng döôùi coi chôi cho bieát !
  Toâi vöøa tìm choã toát, vöøa laåm baåm:
  -Thieät tình heát chuyeän muoán, laïi muoán bònh, toâi khoâng ham roài ña !
  Trung ngoài caùch toâi chöøng naêm thöôùc xa, hai anh em ñoái ñaùp om soøøm khoâng sôï ai
nghe thaáy. Moûm ñaù cheo leo, ngoù xuoáng bieån saâu hun huùt. Nôi ñaây xa quaù, laïi khoù
leo treøo neân ít ngöôøi lui tôùi, caùch bieät haøng xoùm döôùi kia moät goùc trôøi.  Toâi ngoài
thoaûi maùi, yeân chí ngaém chieác taøu laï ...
                                                           °°°
   Tieáng loa phoùng thanh ñöa xa vaêng vaúng... "Yeâu caàu  quí vò tröôûng traïi vaø tröôûng
caùc khoái ra tieáp phaùi ñoaøn cuûa taøu bònh vieän Phaùp môùi ñeán.."   Trung nghe xong,
noùi voïng qua toâi:
   -Giôø naày coøn sôùm quaù, chaéc quí vò traùch nhieäm cuûa traïi coøn ñang ngoài thô thaån
ôû moät taûng ñaù cheânh veânh naøo ñoù, cuõng coù theå ñang chôø ñeå xaùch nöôùc gieáng
khoâng chöøng....

   Toâi ngoài ôû treân cao nhìn xuoáng, caûnh nhö trong tranh veõ, nhöõng lôùp soùng nhoû ñeàu
ñaën, laên taêng nhö vaûy caù.   Nöôùc xanh thaêm thaúm.  Chieác taøu sôn maøu traéng tinh,
lôùn nhö toaø laâu ñaøi neân phaûi ñaäu xa bôø chöøng ba traêm thöôùc. Caây caày supply chæ
daønh rieâng cho caùc ghe nhoû. Nhìn laù côø lôùn phaát phôùi treân vuøng trôøi Bidong, loøng
toâi caûm ñoäng, sung söôùng raït raøo. Ngöôøi tî naïn Vieät Nam khoâng coøn coâ ñôn. Treân
theá giôùi ñaõ coù bieát bao nhieâu coõi loøng nhôn aùi môû roäng, ñaõ coù bieát bao quoác gia
ñoùn chôø, ñaõ coù bieát bao ngöôøi hy sinh caû coâng laãn cuûa... nhö chieác Ile de Lumieøre
naày !

    ÔÛ treân ñaûo, döôùi nhöõng taøn döøa cao choùt voùt, ngöôøi ta tuï taäp ra bôø caùt caøng
luùc caøng ñoâng. Tin chieác taøu bònh vieän ñeán ñaûo laø moät nieàm vui lôùn. Caû ñaûo thöùc
daäy trong noãi haân hoan. Töø hoäi tröôøng ñeán chön caàu supply, choã naøo cuõng ngöôøi
laø ngöôøi.  Tuy ôû raát xa, nhöng hình nhö toâi nghe ñöôïc trong ñaùm ñoâng xoân xao, chuyeån
ñoäng ñoù, tieáng roän raøng cuûa nieàm tin yeâu, hy voïng, chöùa chan. Tieáng loa keâu goïi quí
vò ñieàu haønh traïi ra ñoùn khaùch vaãn coøn tieáp tuïc vang vang.
    Ñaây roài, trong traïi ñaõ duøng chieác ca noâ caûnh saùt Maõ Lai traéng, sôn chöõ xanh quen
thuoäc, chôû ñoä boán ngöôøi aên maëc chænh teà, löôùt soùng aøo aøo chaïy thaúng ra taøu
lôùn. Laàn ñaàu tieân ôû ñaûo, toâi thaáy coù ngöôøi maëc aùo tay daøi caøi khuy, vaït boû trong
quaàn, coå thaét caø vaït ñaøng hoaøng, thoaït troâng thaáy laï heát söùc nhöng coù ñieàu toâi
khoâng bieát laø quí vò ñoù mang giaøy hay mang deùp?  Neáu coù chaéc laø deùp cao su, vì
neáu mang giaøy da cöùng thì laøm sao maø ñi treân caùt hoaëc ñöùng treân ghe choâng cheânh ?

                                                             °°°
   Khi gaàn ñeán nôi, chieác ca noâ chaäm bôùt toác löïc, chaïy töø töø caäp vaøo hoâng taøu.
Tuï nhieân beân hoâng taøu cao vuùt nhö böùc töôøng traéng toaùt, môû ra moät caùnh cöûa
roäng hoaùc.  Moät chieác ca noâ khaù lôùn, sôn maøu vaøng töôi maùt töø beân trong taøu lôùn
chaïy ra. Ngoä quaù, ngoä quaù ! Laàn ñaàu tieân toâi thaáy caûnh naày, keâu leân:
    -Ñaõ quaù haû Trung, taøu lôùn maø laïi toái taân. Chieác ca noâ trong buïng noù chaïy ra - y
nhö taøu meï ñeû taøu con...
   Trung cuõng ñang theo doõi meâ mang. Treân ca noâ khaùch, coù taây ñaàm loá nhoá caû
chuïc ngöôøi. Sao kyø laï vaäy, maáy ngöôøi Phaùp ôû traàn truøi truïi maëc quaàn cuït, maáy
coâ ñaàm tuy coù maëc aùo nhöng ngaén laém. Nhìn löôùt qua hai ghe, thaáy hai caûnh töông
phaûn nhau. Moät beân ñaâu coù quaàn aùo bao nhieâu, cuõng raùn kieám maø baän voâ, moät
beân coù raát nhieàu nhöng chöøng nhö noùng quaù, hoï côûi ra gaàn heát.  Cuõng taïi khí haäu
xích ñaïo cuûa ñaûo!
  Cuoäc gaëp gôõ quaù ñôn giaûn, khoâng coù baét tay, khoâng coù chaøo côø, khoâng coù
dieãn vaên khai maïc, khoâng coù caûnh oâm hoân thaém thieát...chæ coù khoaùc tay thay lôøi
chaøo hoûi, roài thoâi. Ghe chuû daãn ñöôøng ñi tröôùc, ghe khaùch theo sau veà ñaûo. Treân
ghe khaùch, ai cuõng coù maùy quay phim, maùy chuïp hình, quay chuïp lieân hoài. Hai ghe ñaûo moät voøng lôùn ñeå quaønh veà. Ghe tröôùc löôùt nhanh vun vuùt, coù leõ vì thoùi quen nghe nghieäp caûnh saùt chuyeân röôït baét ghe buoân laäu neân löôùt soùng raát kheùo.  Sau ñuoâi, boït traéng xoaù, veõ moät voøng troøn. Anh taøi coâng Maõ Lai naøo ñoù chaéc coá yù bieåu
dieãn moät maøn laû löôùt cho taøi coâng Taây leù maét chôi. Naøo ngôø, ghe khaùch khoâng
theo ghe chuû, noù ñi chaàm chaäm, caëp theo gheành ñaù... ñuùng y boong choã toâi vaø Trung
ñang ngoài thô thaån.
    Trôøi ñaát quæ thaàn ôi ! treân ghe coù bao nhieâu maùy quay phim, maùy chuïp hình, ñeàu
höôùng veà hai ñöùa chuïp lia chuïp liaï. Tuïi noù chuïp caùi gì vaäy ? Hoång leû chuïp buïi tre hay cuïc ñaù keá beân! Chaéc laø laàn ñaàu tieân tôùi Bidong gaëp caûnh laï, beân Taây laøm gì coù
ñöôïc caûnh ngoä nhö vaäy. Toâi khoâng bieát xoay trôû ra sao ngoài yeân thì bò chuïp nguyeân
con, maø ñöùng daäy thì cuõng khoâng ñöôïc. Thieät tình khoâng ñöôïc ! Tuùng quaù, toâi beøn
hoûi Trung :
 -Trung, Trung ! Tuïi noù ñang quay phim anh em mình kìa, phaûi laøm sao ?
  Trung phaûn öùng thieät leï, noùi to:
 - Laáy giaáy baùo che maët ñi, ñöøng theøm che choã khaùc.  Noù muoán chuïp gì ñoù thì chuïp,
ñem veà beån, coù ai bieát anh ñaâu maø sôï!
   Nghe lôøi Trung noùi, toâi thaáy caùch giaûi quyeát nhö vaäy laø oån thoaû, voäi laáy tôø giaáy
ñang caàm treân tay che leân maët. Caïnh beân Trung vöøa che vöøa cöôøi khuùc khích.  Toâi
laåm baåm:
  -Bò ngöôøi ta chuïp hình ... vaäy maø coøn cöôøi ñöôïc ! Thieät tình, toâi muoán ñoän thoå...
    Chieác ca noâ ñaõ ñi xa. Toâi vaø Trung ñöùng daäy ñi veà. Trung vöøa ñi vöøa noùi:
   -Maáy anh coâng daân Myõ ngoài baäy hoài saùng cuõng chöa ngon laønh baèng tuïi mình. Hoï
baát quaù cuõng chæ coù moät hai chuû leàu bieát tôùi, coøn anh vôùi toâi theá naøo cuõng ñöôïc
caû theá giôùi chieâm ngöôõng...
  - Trôøi, ñöøng noùi giôõn chôù cha !
  -Thì anh suy nghó ñi, boä maáy con ñaàm, maáy thaèng taây ñoù quay phim roài boû haû ?
Theá naøo noù cuõng ñem röûa ra, ñem veà beân Taây hoïp baùo khoe laø ôû Bidong... nhö
vaày, nhö vaày neø...roài bieát ñaâu khoâng chöøng in hình anh trong saùch.
   Toâi daäm chön daäm caúng, töùc mình caèn nhaèn:
  -Sao maø xui xeûo, chaéc taïi ôû gaàn thaèng cha chuû leàu voâ duyeân, toái ngaøy cöù truø
eûo hoaøi...laøm sao maø khaù ñöôïc. ! Thoâi, raùn chaïy leï veà ñeå coi cho roõ...
                                                          °°°
     Chieác ca noâ ñaõ caëp caàu supply, phaùi ñoaøn ñöôïc höôøng daãn voâ ñaûo. Treân baõi
caùt traéng thöôøng ngaøy baây giôø ñaõ ñen ngheït, ngöôøi laø ngöôøi, chaät cöùng khoâng
coøn nhuùc nhích ñöôïc nöõa.  Bao nhieâu ngöôøi ôû bôø bieån Bidong saùng ngaøy möôøi chín
thaùng tö naêm baûu möôi chín naày ? Coù theå hai chuïc ngaøn,ba chuïc ngaøn hay nhieàu hôn
nöõa!  Caû moät bieån ngöôøi, taïo thaønh nhöõng côn soùng chuyeån ñoäng, vaãy tay ñoùn
chaøo, vui möøng, tin töôûng.  Hoï ñang chaøo ñoùn nhöõng vò aân nhaân ñeán töø phöông trôøi
xa thaúm.  Nhöõng tieáng  hoan hoâ vang doäi, vui möøng, tin yeâu, treân nhöõng göông maët
hoác haùc, ñen ñuùa nhöng raïng rôõ.  Ñaûo hoâm nay bò chìm ngaäp trong nhöõng ñoâi maét
môû lôùn, nhöõng caùnh tay vaãy chaøo, nhöõng tieáng keâu hy voïng...
Coøn gì nöõa.  Coøn nhöõng doøng leä aám aùp chaûy traøn lan treân maù cuûa maáy coâ ñaàm.
Toâi thaáy maáy coâ laáy khaên tay ra lau nöôùc maét. Roài tôùi maáy oâng taây quay phim, hoï
ñang ñeå maùy xuoáng, tay tìm khaên...

   Toâi ñöùng ngaây ngöôøi ra caïnh goác döøa, loøng xuùc ñoäng traøn ngaäp. Nhöõng ngöôøi
ngoaïi quoác naày laø nhöõng ai ? Hoï ôû taän goùc bieån chön trôøi naøo?  Coù ai baét buoäc
hoï phaûi töø boû neáp soáng ñaày ñuû, eâm aùi, töø boû gia ñình cha meï, vôï con, coâng aên
vieäc laøm... chaáp nhaän thieáu thoán, gian khoå, laën loäi qua vuøng ñaát xa xoâi, heûo laùnh
naày, ñeå giuùp ñôõ chaêm soùc cho nhöõng ngöôøi khoâng heà quen bieát ?  Yeáu toá naøo
ñaõ thuùc ñaåy cho hoï hy sinh daán böôùc ? Phaûi chaêng ñoù laø tieáng goïi thoâi thuùc töø
traùi tim nhaân aùi bao la cuûa con ngöôøi, xuùc ñoäng tröôùc noãi ñau thöông cuøng cöïc cuûa
con ngöôøi.  Trong tình thöông, ñaâu coù söï phaân bieät maøu da, tieáng noùi, cuõng ñaâu coù
söï ngaên caùch ñòa phöông... hay baát cöù ñieàu gì.  Taám loøng cuûa hoï lôùn lao nhö bieån
caû, traùi tim cuûa hoï ngôøi ngôøi nhö aùnh saùng.  Nhôn loaïi sôû dó coøn toàn taïi ñeán ngaøy
hoâm nay laø nhôø nhöõng con ngöôøi vó ñaïi nhö vaäy ñoù!  Neáu khoâng thì, traùi ñaát naëng
neà ñaày tham duïc naày ñaõ beå naùt töø laâu roài... töø laâu roài !
                                                                         °°°
   Vaø cuõng nhôø traùi ñaát coøn nguyeân neân ñaûo Bidong cuõng coøn y nguyeân.  Maø taát
caû khoâng coù gì thay ñoåi thì toâi phaûi cuøng Trung chia tay nhau veà nhaø, ñeå coøn phuï
khieâng nöôùc vôùi Tieán vaø Chieâu, coâng taùc naày khoâng theå troán laùnh ñöôïc !  Tuïi toââi
laø con trai ñaøn oâng maø, khoâng laøm maáy vieäc naêng nhoïc nhö khieâng nöôùc, ñoán cuûi,
söûa nhaø ...thì ai laøm, khoâng leõ ñeå ñoù cho ñaøn baø con gaùi, coi sao ñöôïc !  Caùc coâ
cuõng ñaâu coù ngoài khoâng. Ngoaøi chuyeän lo beáp nuùc, giaët giuõ... coøn phaûi lo chuyeän
nghe tin töùc ñaàu laøng cuoái xoùm, ai ñi ai ôû... Giôø naày chaéc maáy em ñang chôø.

   Naéng ñaõ leân cao. saùng rôõ. chôï trôøi ñaõ hoïp töø hoài naøo.  Haøng hoaù ñöôïc baøy
baùn treân caùc saïp thöøa möùa thaáy maø meâ. Toâi caàm caùi thuøng ñöïng nöôùc baèng ny
loâng traéng côõ hai möôi lít, troáng khoâng neân nheï höûng, vöøa ñi vöøa ngoù maáy gian haøng baùn deùp. Chuùt nöõa, khi ñem nöôùc veà xong xuoâi, theá naøo cuõng chaïy ra ñaây mua hai ñoâi deùp môùi ñöôïc, loaïi deùp Nhöït Boån maøu xanh ñoû loám ñoám, ñeá cao chöøng ba boán phaân taây, moãi ñoâi giaù hai ñoàng röôõi tieàn Maõ. Vôï choàng toâi giaøy deùp ñeàu ñaõ
raùch naùt. Ñöôøng ñi treân ñaûo khi thì aåm öôùt buøn sình, khi thì caùt noùng nhö nung, khaép nôi phaân ngöôøi vöông vaõi, khoâng coù ñoâi deùp thì khoâng ñöôïc ! Ñoâi deùp luoân luoân mang dính ôû chön, khoâng luùc naøo rôøi, tröø khi leo leân gaùc ñi nguû.  Coù nhieàu buoåi
trôøi möa lôùn, nöôùc ngaäp traøn lan, deùp troâi leành beành döôùi saøn, phaûi tìm löôïm laïi,
maùng caån thaän leân goác caây.  Maát deùp laø toán tieàn... maø tieàn ôû ñaây, laøm sao ñeå
kieám cho ra ?

   Töø saùng sôùm tôø môø, chieác taøu tieáp teá keùo caû xaø lan ñaày nöôùc ngoït töø beân
Trengganu qua ñaäu luø luø ngoaøi caàu. Sau ñoù nöôùc ñöôïc bôm thaúng voâ caùc boàn chöùa,
ñeå doïc theo bôø caùt.  Boàn ñöôïc laøm baèng plastique daày, hình troøn, cao côõ ngang ngöïc, chöùa chöøng boán thöôùc khoái nöôùc. Coù taát caû ñoä boán möôi boàn.  Moãi ñaàu ngöôøi
ñöôïc chia taùm lít, caùch moãi ngaøy ñöôïc phaùt moät laàn. Daân chuùng saép töøng haøng daøi
ñeå ñôïi, chen laán giaønh giöït nhau ñeå laõnh nöôùc ngoït ñem veà duøng.  Nhöõng doøng
nöôùc trong maùt, ngoït ngaøo quí baùu.  Tôùi phieân, toâi ñöa caùi thuøng khoâng cho moät
thanh nieân phuï traùch, ñöùng beân caïnh boàn nöôùc. Anh ta duøng moät caùi thuøng saét nhoû
muùc ñaày nöôùc trong laønh, roùt voâ mieäng "can" ny loâng traéng.  Doøng nöôùc trong ngoït
ngaøo long lanh naéng vaøng chaûy voâ ñeàu ñaën, coù vaøi tia nöôùc nhoû taït ra ngoaøi, vaêng
tung toaù treân maët caùt traéng aåm öôùt. Roài tôùi phieân Tieán, Chieâu... Coù tôùi maáy chuïc
thanh nieân lo vieäc phaân phoái nöôùc töø sôùm tôùi chieàu. Töøng ñoaøn ngöôøi laàn löôït
chôø ñôïi, xoân xao. Moät hoaït caûnh roän raøng.   Thuøng nöôùc trôû neân naëng chình chòch. Toâi vöøa xaùch, vöøa thôû, böôùc ñi chaäp choaïng, ñoâi deùp leät xeät keùo leâ treân caùt, thuøng nöôùc naëng trì moät neân. Trong haøng raøo keõm gai cuûa ñoàn caûnh saùt Maõ Lai, coù caû chuïc chieác ghe buoân laäu bò baét quaû tang, chaát moät ñoáng ngoån ngang, ñang chôø ngaøy ñem ñi ñoát boû. Raûi raùc treân ñöôøng veà, nhieàu ngöôøi khieân nhöõng thuøng nöôùc lôùn. Chôï trôøi coù baøy baùn loaïi thuøng chöùa nöôùc côõ boán möôi hoaëc saùu möôi lít, maøu ñoû.  Mua loaïi thuøng lôùn naày phaûi laøm gioùng, hai ngöôøi khieâng khaù naëng neà döôùi aùnh naéng chang chang.
                                                        °°°
   Ba anh em veà tôùi nhaø. Tieán laáy ra ba bao ñöïng ñöôøng baèng sôïi ny loâng deät thöa,
xong roài loùt beân trong moät bao ny loâng laùng kín mít, ñeå môû mieäng. Toâi ñoã nöôùc voâ
ñaày bao. Nhìn ba bao nöôùc ñaày nhoùc, caêng troøn, toâi möøng laém. ÔÛ ñaây coù ñöôïc
nöôùc saïch ñeå daønh uoáng  laø ñieàu sung söôùng. Nöôùc ngoït ôû ñaûo hieám hoi. Ngay caû
nöôùc duøng taém röûa, giaët gîa haèng ngaøy cuõng khoù kieám laém.  ÔÛ Bidong maø khoâng
coù nöôùc ngoït thì cheát khaùt.  Nöôùc gieáng khoâng uoáng ñöôïc vì chaát voâi quaù nhieàu,
vaû laïi gieáng cuõng ñaâu coù nhieàu. Gieáng naøo cuõng caïn vì ngöôøi ñi laáy nöôùc quaù
ñoâng. Moãi laàn quaêng thuøng xuoáng nöôùc, muùc ñöôïc moät phaàn ba. Phaûi ñôïi thaät
khuya, ngöôøi ta ñi nguû bôùt thì môùi mong coù nöôùc deã daøng....
   Tieán coät chaët maáy mieäng bao xong xaû, ñöùng daäy phuûi tay daùng haû heâ:
   -Khoeû roài, ñaày nhoùc heát, tha hoà maø ñi chôi!
   Chieâu cuõng cöôøi sung söôùng, toâi ñeà nghò:
   -Anh em mình trôû laïi hoäi tröôøng, coi phaùi ñoaøn y teá Phaùp
   Caâu noùi chöa döùt thì tieáng loa phoùng thanh keâu ñuùng soá ghe toâi laõnh thöïc phaåm, laïi leùo nheùo vang leân. Chieâu buoät mieäng:
    -UÛa, môùi laõnh xong daàu aên, roài xaø boâng, kem ñaùnh raêng, boät giaët, nhang un
muoãi roài maø  Tieán luïc loïi trong ñoáng haønh lyù, laáy ra moät caùi bao lôùn, noùi:
   -Thoâi ñi cho roài, noù phaùt caùi gì laáy caùi ñoù... Laõnh ñöôïc caøng nhieàu caøng toát !
   Ba anh em laïi keùo nhau ra baõi caùt tröôùc kho tieáp lieäu. Cöûa kho ñaõ môû, caùc ñaïi
dieän töøng ghe laàn löôït  voâ trong ñeå nhaän haøng. Tôùi nay, soá ghe ôû ñaûo ñaõ ñöôïc taát
caû laø ba traêm naêm chuïc chieác.  Moåi ñôït phaùt haøng thöôøng leä, chæ ñöôïc naêm möôi
ghe maø thoâi. Khi naøo coù haøng nhaän vaøo thì phaûi lo phaùt ngay vì neáu ñeå chaäm seõ
khoâng ñuû choã chöùa, ñeå traøn ra ngoaøi, naéng möa seõ laøm hö muïc. Baõi caùt heïp, maáy
ngaøn ngöôøi ôû traàn, ñöùng giöõa naéng chang chang, chôø tôùi phieân ñeå laõnh.  Toâi len loûi
giöõa ñaùm ñoâng, thaáy Toâ Tyû ñöông caàm soå ghi ghi cheùp cheùp. Moãi laàn ñi laõnh thöïc
phaåm, laø moät dòp ñeå cho caû ghe gaëp gôõ laïi nhau, ít khi thieáu maët naøo, vì ai cuõng lo
theo doõi loa phoùng thanh, boû qua khoâng laõnh thì keå nhö maát.  Maáy tuaàn tröôùc caû traïi ñöôïc phaùt gaïo, ñöôøng, muoái, söõa, ñaäu xanh, toûi, haønh, ñaäu phoïng, caù hoäp, boät
nöôùc cam, nöôùc töông, nöôùc maám, tröùng gaø, daàu aên... Keå töø tuaàn naày, thöïc phaåm
ñöôïc phaùt theo khaåu phaàn. Môùi thoaùng thaáy toâi, Toâ Tyû la lôùn:
  -Kyø naày mình ñöôïc phaùt theo khaåu phaàn nghe, ñôõ maát coâng chia chaùc loâi thoâi.
   Toâi ñöa tay chaøo anh ta, nhôù laïi maáy laàn tröôùc, moãi khi phaân phoái gaïo, ñaäu,
ñöôøng...noùi chung laø nhöõng thöù khoù chia cho ñoàng ñeàu, thì traêm laàn nhö moät, caû
boïn gaây loän nhau nhö ñaùm moå boø.  Öa gaây nhöùt laø thaèng Caåu Chaûi, roài tôùi A Taøi,
roài tôùi maáy ngöôøi ñaøn baø.  Coù laàn, ngöôøi nhieàu ngöôi ít sao ñoù, gaây nhau om soøm,
thieáu ñieàu muoán ñaùnh loän.
    -Toâ Tyû neø, moät khaåu phaàn goàm coù moùn gì ?
   Toâ Tyû giaûi thích cho toâi:
    -Moãi goùi cho moãi ñaàu ngöôøi, aên trong ba ngaøy, trong nhaø coù maáy ngöôøi thì phaùt
maáy goùi. Kyø naày phaùt moãi ngöôøi hai goùi...vaäy laø aên ñöôïc trong moät tuaàn ! Toâi
noùi:
   -Sao kyø vaäy, hai goùi thì tính saùu ngaøy chôù, neáu tính laø moät tuaàn thì ngaøy thöù baûy
laáy gì maø aên.?
    Toâ Tyû cöôøi:
  -Thì phoûng chöøng vaäy maø... Nhöng neáu haøng töø beân Trengganu chôû qua khoâng kòp
hoaëc khoâng ñuû thì ...mình cuõng phaûi chòu vaäy, chôù laøm sao ! Daùm luùc ñoù, moät goùi
aên... moät tuaàn laém aø! AÊn ñuû soáng thoâi chôù, boä muoán aên cho no sao ?
   Chieâu cöôøi ngaát hoûi:
   -Vaäy caùi goùi ñöôïc phaùt coù thöù gì ôû troûng ?
   Toâ Tyû caàm cuoán soå leân, laät qua laät laïi:
   -Moät goùi coù ba lon gaïo, hai bao ñöôøng nhoû, moät bao muoái, ba hoäp caù, ba hoäp
ñaäu, ba hoäp gaø kho, ba goùi traø hoaëc caø pheâ, roài heát !
    Toâi tính moät hôi roài noùi:
   -Vaäy baây giôø chæ phaùt coù maáy goùi khaåu phaàn roài daàu ñaâu mình chieân xaøo,
khoâng coù ñaäu xanh laøm giaù, ñaäu phoïng, kem ñaùnh raêng... roài cuõng khoâng coù tröùng
gaø, caûi baép nhö maáy tuaàn tröôùc?
    Toâ Tyû traû lôøi:
   -Cuõng ñaâu coù bieát, caùi naày laø tieâu chuaãn cuûa Lieân Hieäp Quoác cho mình... cho
theâm caùi gì thì coù caùi ñoù..maø khoâng cho thì mình khoâng coù. Nhöng toâi nghó laø phaûi
coù theâm....
    Caùc baïn trong kho ñaõ khieâng ra maáy thuøng lôùn chöùa ñaày nhöõng bao khaåu phaàn.
Caû ghe naêm traêm ba möôi hai ngöôøi, ñöôïc chia laøm baûy toå. Moãi toå coù naêm chuïc
ngöôøi. Anh toå tröôûng traùch nhieäm vieäc phaân phoái cho ñoàng ñeàu. Kyø naày thì yeân chí.
khoûi phaûi chia chaùc loâi thoâi, goïn quaù, cöù tính moãi ñaàu ngöôøi hai bao laø ñöôïc, caùc
ghe ôû gaàn cuõng ñaõ laõnh haøng ra xong.  Haøng ngaøn ngöôøi, noùi chuyeän, chen laán,
giaønh nhau, gaây naùo ñoäng caû moät goùc trôøi.  Naéng ñaõ noùng nhö ñoå löûa.  Nhöõng
thaân ngöôøi traàn truïi, raùm ñen. Nhöõng ngöôøi vöôït bieân moät mình thì goïn laém, chæ
nhaän hai goùi laø xong. Coøn nhöõng ngöôøi ñi ñoâng caû gia ñình naêm baûy ngöôøi thì cuõng
phaûi khieâng vaùc naëng neà. Tieán ñaõ chuaãn bò tröôùc moät caùi bao lôùn. Vì anh em toâi
quaù ñoâng, neân ñöïng ñaày caû bao. Chieâu vaø toâi phaûi caàm theâm nhöõng bao leû. Vöøa
ñònh veà thì nghe coù tieáng cöï nöï:
   -Sao laïi phaùt kyø vaäy, trong bao cuûa toâi chæ coù hai hoäp caù ?
   Toâi quay laïi, thaáy chò thaèng Caåu Chaûi caàm caùi bao ñöa voâ maët Toâ Tyû.  Toâ Tyû
ñöùng ñöïc maët ra, khoâng bieát phaûi laøm sao:
   -Toâi ñaâu coù bieát...toâi ñaâu coù bieát. Coi laïi caùi bao coù raùch khoâng ?
   -Raùch gì maø raùch, coøn nguyeân neø ! Nò laøm ñaïi dieän ghe ñi laõnh haøng maø sao
khoâng ngoù cho kyõ... Thieáu cuûa toâi moät hoäp, nò laøm sao ñoù thì laøm, kieám moät hoäp
nöõa ñöa ñaây!
   Trôøi noùng höøng höïc, Toâ Tyû cöïc khoå caû buoåi saùng, baây giôø coøn bò caèn nhaèn,
anh ta ñoå coäc:
  -Chò noùi toâi ngoù khoâng kyõ... vaäy laø chò noùi toâi ñui haû ? Toâi ñui maø toâi laøm ñaïi
dieän cho chò, chò cuõng ñui luoân !
   Nghe tôùi ñoù, toâi phaùt cöôøi, voå vai Tieán:
  -Cheát cha roài, Toâ Tyû noùi vaäy thì tuïi mình ñui heát, noù ñaïi dieän caû ghe BL1648 chôù
ñaâu phaûi ñaïi dieän moät mình chiï thaèng Caåu Chaûi....
   Chò kia, phaàn bò maát hoäp caù, phaàn bò chöûi laïi, xæa xoùi:
   -Ai ñui khoâng bieát aø, khoâng ñui maø sao trong goùi ba hoäp caù maø chæ coøn coù hai,
maø khoâng thaáy?
   -Toâi laõnh trong kho cho caû ghe, ñeám ñuû baûy traêm leû boán goùi thoâi chôù, boä toâi
raûnh  laém sao maø coi töøng bao, moãi bao maáy hoäp caù, maáy hoäp ñaäu, maáy goùi
ñöôøng!
    Chò thaèng Caåu Chaûi ñuoái lyù nhöng vaãn coøn töùc mình, quaêng caùi bao xuoáng ñaát,
tröôùc maët Toâ Tyû:
   -Nò noùi nò ñeám ñuû maáy traêm bao haû. Vaäy nò laáy caùi bao naày ñi, ñöa caùi bao cuûa
nò cho toâi...
    Toâ Tyû cöùng hoïng, noùi ngang
   -Phaùt roài thì thoâi, khoâng ñoåi !  Chò muoán ñoåi vôùi ai thì ñoåi. Toâi khoâng ñoåi...
   Vöøa noùi, anh ta vöøa nhìn qua caùi bao böï Tieán ñang vaùc yø aïch treân vai, yù nhö muoán
noùi - chò muoán ñoåi thì ñoåi vôùi thaèng cha ñang vaùc caùi bao kia kìa.  Toâi thaáy tình traïng
coi khoâng maáy khaû quan, keùo Tieán vaø Chieâu thoaùt leï ra khoûi voøng chieán. Ba anh em
vöøa ñi vöøa cöôøi. Toâi ñi caø nhaéc vì chieác deùp ñöùt moät beân quai. Baõi caùt noùng nhö
muoán phoûng chön. Buoåi tröa naéng nhieàu nhöng gioù ít.  Nhöõng taøu döøa ruû xuoáng, im
lìm nhö saép heùo tôùi nôi. Ñaùm ngöôøi ñi laõnh thöïc phaåm töø töø tan bieán trong ñaùm
ñoâng roän ròp, oàn aøo.  Thaáy Tieán coù veû meät ñi chaäm chaïp, toâi giaønh laáy caùi bao
vaùc leân vai. ÔÛ phía ngöôïc chieàu, töø xa ñi laïi, hai ngöôøi Phaùp ôû traàn, da ñoû nhö gaø
taây, ñang ñi vôùi moät ngöôøi Vieät. Caû ba vöøa ñi vöøa noùi chuyeän. Chaéc laø vaøi nhaân
vieân cuûa taøu bònh vieän ñi thaêm chôï trôøi. Hai ngöôøi da traéng naày thaáp ngöôøi, khoâng
cao lôùn nhö ngöôøi Myõ, tay caàm maùy aûnh, coå choaøng moät caùi khaên loâng, moà hoâi
ròn ñaày maët.... Naéng Bidong buoåi tröa nung moïi vaät tan thaønh nöôùc, phaûi roài, da hoï
ñoû öûng nhö da gaø taây... Ñaõ vaäy coøn ñi chön traàn.
  -Tieán, Tieán, hai ngöôøi naày hoï ñi chön khoâng, laøm sao chòu noåi !
  Tieán vaø Chieâu cuõng ñang lom lom nhìn maáy baøn chön ñeå traàn khoâng giaøy khoâng
vôù, buïi ñaát Bidong ñaõ vaáy laám lem.  Khoâng bieát laøm sao hoï chòu ñöïng ñöôïc nhöõng
quaûng ñöôøng ñaày caùt noùng nhö rang, roài gai goùc, ñaù soûi, raùc reán...
  Chieâu noùi:  -Chaéc da Taây daày hôn da Vieät Nam mình.  Anh coi kìa, noù ñi bình thöôøng,
ñaâu coù ñau ñôùn gì !
                                                               °°°
  Maáy ngöôøi Phaùp ñaõ ñi khuaát. Toâi keå cho Chieâu vaø Tieán nghe caâu chuyeän buoåi
saùng bò chuïp hình treân gheành ñaù, roài keát luaän:
   -Bieát ñaâu trong maùy chuïp hình cuûa hai ngöôøi ñoù coù hình cuûa anh vôùi UÙt Trung !
   Nghe xong, Chieâu vaø Tieán xuùm nhau maø cöôøi, bình luaän vang raân treân con ñöôøng
heûm ñaày boùng naéng loã choã. ÔÛ nhaø chaéc Duyeân ñang ñôïi buoåi côm tröa. Thöùc aên
seõ coù caù moøi hoäp, hoät gaø ...nhö thöôøng leä.  Caù moøi Maõ Lai loõng boõng nhöõng
nöôùc, thòt laïi xaùc xô. Nhöng ñaâu coù gì quan troïng. Toâ Tyû ñaõ noùi roài maø - aên ñuû
soáng thoâi chôù, boä muoán aên cho ngon sao !
   Phaûi roài, ôû ñaûo Bidong chæ caàn aên cho ñuû soáng vaø moät nieàm tin töôûng ôû ngaøy
mai ! Toâi quay qua noùi vôùi Tieán:
  -Tieán neø, em thaáy khoâng, anh taây naøo maø nghó ñöôïc ra caùi teân Ile de Lumieøre ñeå
ñaët cho con taøu bònh vieän, thaät laø tuyeät vôøi.  Muoán soáng troïn veïn vôùi ñaày ñuû yù
nghiaõ moät con ngöôøi, ñaâu phaûi chæ caàn coù thöïc phaåm vôùi thuoác men... maø coøn coù
nhöõng thöù khaùc quan troïng hôn.
    Tieán gaät guø:
   ...nhö laø aùnh saùng, nhö laø tình yeâu, nhö laø töï do... Ñuùng, anh noùi ñuùng, caùi teân con
taøu hay quaù söùc!

                             (trích Pulau Bidong Mieàn Ñaát Laï, chöông thöù 14)