Toâi ñang thong thaû daïo böôùc trong Laurent Center thì toâi boãng ñöùng söõng laïi tröôùc moät bích chöông quaûng caùo raát lôùn  daùn tröôùc cöûa haøng The Bay. Taám hình quaûng caùo naøy chuïp hình moät thieáu nöõ raát ñeïp, raát soáng ñoäng, nöûa AÙ, nöûa AÂu. Troâng naøng raát gioáng Thanh Höông, ngöôøi baïn naêm xöa cuûa toâi. Toâi ñöùng ngaém naøng gaàn nöûa giôø ñoàng hoà, maø loøng boãng daâng leân bao caûm xuùc maïnh meõ nhö nhöõng ñôït soùng cuoàn cuoän ngoaøi bieån khôi luùc baõo toá.
         Naêm aáy, toâi laø sinh vieân Ñaïi hoïc naêm thöù nhaát, muøa heø toâi thöôøng ñi chôi khaép nôi vôùi baïn beø, la caø suoát ngaøy, töø nhaø noï ñeán nhaø kia. Trong cuoäc giang hoà vaët ñoù, moät hoâm anh baïn sinh vieân voán laø anh hoï cuûa naøng ñaõ  daãn toâi ñeán chôi nhaø naøng taïi khu Chí Hoøa, vaø noùi raèng naøng coù raát nhieàu baïn trai. Töø ñoù toâi quen naøng, thænh thoaûng toâi ñeán thaêm naøng, vaø hai chuùng toâi noùi chuyeän treân trôøi döôùi ñaát raát vui veû vaø nghieâm chænh. Naøng hôi thaáp, daùng maäp maïp, maïnh khoûe, da traéng, muõi hôi cao, ñoâi maét nöûa naâu nöûa ñen. Sau naøy ra ngoaïi quoác, toâi môùi thaáy daùng daáp vaø thaân hình cuûa naøng raát gioáng vôùi caùc thieáu nöõ xöù Baéc Myõ. Khoâng bieát maáy ñôøi tröôùc, gia ñình naøng coù ai keát hoân vôùi ngöôøi chaâu AÂu hay khoâng maø naøng laïi coù caùi ñeïp  taây phöông. Naøng ngöôøi Hueá, cha meï coù nhaø taän Nhaø Beø, Gia Ñònh. Moät laàn, anh baïn sinh vieân cuûa toâi ñaõ daãn toâi veà Nhaø Beø thaêm nôi aån cö cuûa thaân phuï naøng, moät vò cöû nhaân Haùn hoïc, ñaõ laøm vieâc cho Nam trieàu, sau veà höu, lui veà Nhaø Beø aån daät. Nhaø raát roäng raõi, khoâng khí mieàn queâ thoaùng ñaûng, troàng nhieàu loaïi rau vaø caây aên traùi. Tröôùc saân vaø sau vöôøn coù nhieàu caây kieång, uoán hình long, laân, quy, phöôïng raát tinh xaûo. Laïi coù nhöõng hoøn giaû sôn, coù ñuû ngö, tieàu, canh, muïc, höôu, nai vôùi nhöõng caây caàu nho nhoû baéc qua khe,suoái….  Thaân phuï cuûa naøng tieáp toâi raát noàng haäu. Caùc chò em naøng cuõng vui veû, hoï laøm baùnh beøo, baùnh naäm Hueá ñaõi chuùng toâi. Naøng leân ôû nhaø ngöôøi anh voán laø moät luaät sö ôû Saøi goøn ñeå ñi hoïc. Naøng hoïc tröôøng Marie Curie, thöôøng mang ñoà ñaàm raát lòch söï, quyù phaùi, treû trung.
 Nghe noùi naøng coù nhieàu baïn trai cho neân toâi cuõng coù chuùt uùy kò. Toâi khoâng bieát naøng ñaõ coù ngöôøi yeâu chöa cho neân duø thích naøng toâi cuõng khoâng daùm  ñöôøng ñoät.
        Trong naêm hoïc, toâi baän hoïc thi laïi baän vieäc daïy hoïc tö cho neân khoâng coù nhieàu thì giôø vaøo vieäc du hí. Vaøi thaùng toâi ñeán thaêm naøng moät laàn, vaø toâi cuõng khoâng heà ruû naøng ñi chôi. Nhöõng luùc toâi ñeán thaêm naøng thì thöôøng laø chæ coù chuùng toâi, anh naøng ñi vaéng thöôøng xuyeân. Duø nhaø vaéng, chuùng toâi vaãn chuyeän troø trong neáp gia phong nho giaùo.
         Moät buoåi tröa, toâi ñang ngoài hoïc thì naøng chôït ñeán. Ñaây laø laàn ñaàu tieân naøng chuû ñoäng ñeán thaêm toâi. Naøng noùi naøng ñöôïc nghæ hoïc neân ruû toâi ñi xem cineù. Ñaây laø laàn ñaàu tieân chuùng toâi ñi xem cineù vôùi nhau. Chuùng toâi ngoài beân nhau vui veû, thích thuù. Ñoái vôùi toâi naøng vaãn  nghieâm nghò nhö caùc coâ gaùi Hueá. Nhöng daãu sao buoåi ñi cineù  hoâm  ñoù laø moät ñieàm toát chöùng toû naøng coù caûm tình saâu ñaäm vôùi toâi. Toâi laáy can ñaûm caàm tay naøng. Naøng vaãn yeân laëng. Toâi oâm naøng, naøng cuõng khoâng phaûn ñoái. Nhöng khi toâi hoân leân moâi naøng thì naøng töø choái maõnh lieät. Naøng ngoài moät laùt roài baûo toâi naøng phaûi veà keûo  oâng anh raày la. Toâi buoàn böïc cho neân khoâng noùi naêng gì, maëc naøng ra veà  moät mình. Töø ñoù, toâi khoâng ñeán thaêm naøng nöõa. Sau naøy, toâi ñi laøm vieäc ôû tænh xa, ít khi veà Saøigon. Vaø töø ngaøy ñoù cho ñeán nay, toâi chöa heà gaëp laïi naøng moät laàn. Toâi khoâng bieáât moät chuùt tin töùc gì veà naøng. Toâi khoâng bieát sau teát maäu thaân (1968) cuõng nhö sau côn quoác bieán, naøng vaø gia ñình naøng ñi veà ñaâu.Toâi khoâng bieât naøng ñaõ laáy choàng hay chöa, naøng ôû laïi Vieät Nam hay ñaõ ñi ra nöôùc ngoaøi. Taám hình tröôùc cöûa haøng The Bay daõ ñöa toâi trôû veà quaù khöù. Toâi caûm thaáy noåi leân moät chuùt aân haän. Sau buoåi ñi cineù ñoù, naøng coøn coù caûm tình vôùi toâi hay gheùt toâi? Neáu sau ñoù, toâi trôû laïi thaêm naøng thì vieäc gì seõ xaõy ra ? Naøng cöï tuyeät toâi hay naøng chaáp nhaän toâi? Toâi nghó daãu sao toâi cuõng ñaõ coù loãi vôùi naøng, toâi ñaõ laøm naøng buoàn, naøng giaän. Nhaát laø hoâm ñoù, vì töï aùi, toâi ñaõ khoâng lòch söï ñöa naøng veà taän nhaø.

         Hình aûnh naøng luoân luoân xuaáât hieän tröôùc maét toâi, vaø caâu hoûi veà naøng luoân luoân aùm aûnh trong ñaàu oùc toâi. Cho ñeán hoâm thaùng ba naêm naøy, toâi sang tieåu bang California ñeå döï moät ñaùm cöôùi trong gia ñình thì trong ñaùm cöôùi toâi boãng nhieân gaëp laïi Haèng, vaø ñöôïc xeáp ngoài caïnh Haèng, ngöôøi baïn cuûa Thanh Höông maø naêm xöa khi toâi ñeán thaêm naøng vaø gaëp Haèøng taïi ñoù vaøi laàn. Boïn sinh vieân Saøi gon chuùng toâi ai cuõng bieát Haèøng  vì naøng laø moät ngöôøi ñeïp cuûa nhaø saùch Khai Trí thuôû baáy giôø.  Sau naøy nhaø saùch Khai Trí bò nhaø nuôùc tòch thu, moät hoâm daïo chôi ñöôøng Töï Do, luùc naøy ñoåi laø Ñoàng Khôûi, toâi thaáy Haèng ñöùng  baùn haøng cho moät cöûa haøng quoác doanh.  Thaáy naøng, toâi khoâng  daùm chaøo hoûi vì môùi “ giaûi phoùng” ai cuõng thaän troïng, gaëp ngöôøi quen khoâng daùm chaøo hoûi.  Luùc ñoù, phaàn ñoâng daân “ nguïy” ñeàu thaát nghieäp, khoâng hieåu sao naøng laïi ñöôïc ñöùng baùn haøng vôùi caùc nöõ “ñoàng chí”  Baéc kyø 75.
         Gaàn ba möôi naêm caùch bieät, Haèng baây gioø daõ laø moät laõo baø nguõ tuaàn, nhöng nhôø myõ vieän vaø bieát caùch giöõ gìn thaân theå cho neân duø lôùn tuoåi, khuoân maët vaø thaân hình cuûa naøng vaãn khoâng thay ñoåi maáy. Gaëp naøng, toâi  hoûi thaêm söùc khoeû vaø hoûi luoân veà Thanh Höông. Haèng cho bieát Thanh Höông voán laø caùn boäâ noäi thaønh, naèm trong toå chöùc vaän ñoäng thanh thieáu nieân. Anh naøng laø moät luaät sö treû, haêng haùi, laø ñeä töû thaân thieát cuûa Nguyeãn Höõu Thoï. Nhaø naøng laø ñieåm lieân laïc cuûa maët traän. Caû hai anh em naøng ñaõ tham gia hoaït ñoäng töø laâu. Naøng thöôøng toå chöùc party, möøng sinh nhaät cuøng ñaùm baïn trai nhaûy muùa laø ñeå che maét caûnh saùt, maät vuï nhöõng khi toå chöùc naøy hoäi hoïp bí maät  treân caên gaùc nhaø naøng.
         Sau teát maäu thaân, toå chöùc bò loä, hai anh em naøng vaøo maät khu hoaït ñoäng. Anh naøng cuõng nhö giaùo sö Nguyeãn Vaên Kieát, Löõ Phöông …trôû thaønh caùnh tay maët cuûa Nguyeãn Höõu Thoï, vaø ñuôïc naèm trong chính phuû cuûa Maët Traän Giaûi phoùng mieàn Nam. Coøn naøng khi trôû veà, trôû thaønh caùn boä noøng coát cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh. Naøng raát toát vôùi baïn beø. Nhôø Thanh Höông caáp gíaáy chöùng nhaän laø ngöôøi coù coâng vôùi Maëtï Traän, ñaõ coäng taùc vôùi Maëït Traän trong thôøi kyø hoaït ñoäng bí maät, Haèng ñuôïc ñaûng vaø ban coâng quaûn thaønh phoá cho ñöùng baùn haøng taïi moät cuûa haøng quoác doanh ñöôøng Ñoàng Khôûi. Tröôùc 1975, coäng saûn mieàn Baéc höùa heïn vôùi ñaùm Maët Traän laø hoï seõ toân troïng quy cheá mieàn Nam ñoäc laäp, trung laäp vôùi naêm thaønh phaàn kinh teá. Nhöng sau khi chieám Mieàn Nam hai naêm, coäng saûn laäp töùc trôû maët, giaûi taùn Maët Traän, quyeát taâm thoáng nhaát caû nöôùc vaø ñöa mieàn Nam tieán leân xaõ hoäi chuû nghóa. Ña soá thaønh vieân Maët Traän baát maõn vaø phaûn ñoái trong ñoù coù anh em Thanh Höông. Hai anh em naøng bieát mình bò löôøng gaït cho neân cuøng moät soá thaønh vieân Maët Traän tìm caùch boû nöôùc ra ñi. Hai anh em naøng kín ñaùo toå chöùc vieäc choân daàu, mua beán baõi. Nhöng moïi haønh ñoäng cuûa anh em naøng ñeàu khoâng loït caëp maét theo doõi cuûa  coâng an thaønh. Hoï khoâng muoán baét soáng vì sôï maát uy tín ñaûng, hoï muoán möôïn bieån caû gieát hai anh em naøng moät caùch kín ñaùo. Hoï chôø cho taøu cuûa anh em naøng ra khôi moät ñoaïn, roài cho coâng an  ñuoåi theo, xaõ suùng baén xoái xaû. Keát cuoäc, con taøu chìm xuoáng bieån saâu. Vaøi ngaøy sau, ngöôøi ta tìm thaáy xaùc cuûa Thanh Höông vaø moät vaøi ngöôøi khaùc daït vaøo Baõi sau Vuõng Taøu, coøn xaùc cuûa anh naøng thì khoâng bieát troâi daït nôi ñaâu hay ñaõ ñöôïc ñaûng thu veùn goïn gaøng vaø kín ñaùo ñeå khoûi gaây dö luaän xoân xao trong quaàn chuùng.
         Nghe xong caâu chuyeän, toâi buoàn raàu voâ haïn . Toâi thöông tieác Thanh Höông thaân ngoïc noåi troâi treân bieån caû. Toâi caøng theâm thaéc maéc. Khoâng bieát hoài ñoù naøng coù caûm tình vôùi toâi hay khoâng hay toâi chæ laø ñoái töôïng cuûa Maët Traän?