Nhaïc só HOAØNG THI THÔ

Nhaïc só Hoaøng Thi Thô vöøa qua ñôøøi taïi nhaø rieâng cuûa oâng ôû thaønh phoá Glendale, Nam California vaøo ngaøy 23 thaùng 9 naêm 2001. Nhöõng naêm gaàn ñaây, Hoaøng Thi Thô maéc phaûi beänh ñau tim vaø oâng baét buoäc phaûi ngöøng saùng taùc .

Nhaïc só Hoaøng Thi Thô sinh ngaøy 1 thaùng 7 naêm 1928 (Maäu Thìn) taïi laøng
Bích Kheâ,Phuû Trieäu Phong, tænh Quaûng Trò. OÂng baét ñaàu hoaït ñoäng vaên hoïc ngheä thuaät naêm 1945 khi oâng coøn hoïc ôû baäc Trung Hoïc taïi Hueá. Thaùng 10 naêm 1950, khi xong baäc Tuù Taøi, Hoaøng Thi Thô vaøo hoïc Ñaïi Hoïc Haäu Hieàn, Thanh Hoùa vaø cuoái naêm 1952 oâng rôøi khaùng chieán, vaøo Saigon laäp nghieäp.

Maëc duø saùng taùc cuûa oâng khôûi ñaàu töø naêm 1949 vôùi baûn nhaïc ñaàu tay, baøi «Xuaân cheát trong loøng toâi» ñaùnh ñaáu ngaøy keát thuùc nhöõng naêm khaùng chieán, nhöng ñeán naêm oâng vaøo Saigon, söï nghieäp saùng taùc cuûa Hoaøng Thi Thô môùi thaät söï thaêng hoa. Baïn beø coøn nhôù nhöõng naêm ñaàu tieân vaøo Saigon, ôû treân laàu ñöôøng Phaïm Nguõ Laõo, oâng vieát moät soá ca khuùc thôøi söï nhö «Coâ gaùi môùi», «Vuõ khuùc yeâu ñôøi» v.v... maø ngöôøi ta thöôøng thaáy oâng cuøng em beù Yeán Tuyeát  trình baøy ôû caùc saân khaáu ñaïi nhaïc hoäi hay trong nhöõng maøn vaên ngheä phuï dieãn tröôùc khi chieáu phim taïi caùc raïp xi-neâ.

Roài sau ñoù, moät soá ca khuùc vieát veà queâ höông, ñaày tình töï daân toäc nhö «Gaïo traéng traêng thanh», «Duyeân queâ», «Röôùc tình veà vôùi queâ höông», «Traêng ruïng xuoáng caàu» v.v..., nhöõng baûn nhaïc raát hôïp vôùi hai gioïng ca Ngoïc Caåm vaø Nguyeãn Höõu Thieát.

Hoaøng Thi Thô laø moät nhaïc só raát noåi tieáng ôû Vieät Nam. Nhöõng saùng taùc cuûa oâng raát ña daïng, raát phong phuù. Hoaøng Thi Thô saùng taùc nhieàu loaïi nhaïc, töø nhaïc queâ höông ñeán laõnh vöïc nhaïc truyeän nhö «Lôøi theà cuûa loaøi hoa traéng», «Chuyeän tình coâ laùi ñoø beán Haï», «Chuyeän tình ngöôøi trinh nöõ teân Thi»...

ÔÛ ñòa haït naøo, Hoaøng Thi Thô cuõng ñeàu thaønh coâng . Trong laõnh vöïc nhaïc tình, Hoaøng Thi Thô cuõng thaønh coâng raïng rôõ. Töø «Taø aùo cöôùi», «Ñöôøng xöa loái cuõ» tôùi «Taï tình», «Thoâi chia ly töø ñaây», roài «Ai buoàn hôn ai», «Ai nhôù chaêng ai», «Nieàm ñau cuûa caùt»..., Hoaøng Thi Thô laøm say meâ thính giaû baèng neùt nhaïc duyeân daùng, nhöõng aâm thanh phuø thuûy laøm rung ñoäng loøng ngöôøi, hoøa cuøng lôøi ca laõng maïn, thaät tröõ tình maø môùi nghe qua, ai cuõng bieát laø cuûa Hoaøng Thi Thô ù theo cung caùch cuûa Hoaøng Thi Thô vaø raát Hoaøng Thi Thô.

Baøi «Taø aùo cöôùi» cuûa Hoaøng Thi Thô, moät trong soá nhieàu baøi tình ca cuûa oâng, ñaõ moät thôøi laø moät trong soá nhöõng baøi ca aáp uû trong tim cuûa nhöõng nam nöõ thanh nieân. Nhöõng baøi nhaïc tình caûm cuûa Hoaøng Thi Thô laø thieân hình vaïn traïng. Nhaø aûo thuaät aâm nhaïc Hoaøng Thi Thô chaúng nhöõng duøng ngoân ngöõ aâm thanh ñeå dieãn taû moät khung caûnh tình töï maø coøn trau chuoát phaàn lôøi.

Moät loaïi nhaïc khaùc nöõa, loaïi nhaïc vui nhöng chaát chöùa tình caûm cuûa Hoaøng Thi Thô, nhö baøi «OÂ kìa ñôøi boãng döng vui». Ngoaøi nhöõng ca khuùc, tröôøng ca, hoaït caûnh, Hoaøng Thi Thô coøn vieát nhaïc kòch nhö «Töø Thöùc laïc loái Bích ñaøo», «Döông Quyù Phi», «AÛ ñaøo say» , «Coâ gaùi ñieân»...vaø saùng taùc nhöõng loaïi nhaïc ñaëc bieät duøng cho nhöõng maøn vuõ daân toäc nhö vuõ muùa troáng , vuõ leân ñoàng, vuõ muùa noùn, muùa xoøe, muùa xaäp xoõa.. v.v... nhö ñieäu nhaïc maø Hoaøng Thi Thô duøng ñeå laøm nhaïc neàn cho maøn vuõ daân toäc «Queâ höông ta» chuùng ta thaáy thöôøng ñöôïc trình dieãn trong phoøng traø Maxim's vaø treân truyeàn hình ngaøy tröôùùc ôû Saigon vôùi söï hôïp taùc cuûa hai vuõ sö Trònh Toaøn vaø Löu Hoàng.

Moät baûn nhaïc khaùc cuûa Hoaøng Thi Thô trong soá hôn 600 ca khuùc cuûa oâng, baøi «Rong chôi cuoái trôøi queân laõng», moät baøi nhaïc maø Hoaøng Thi Thô vieát vôùi theå ñieäu luaân vuõ, thoaït nghe nhö vui maø daøo daït buoàn.

Hoaøng Thi Thô laäp gia ñình vôùi nöõ ca só Thuùy Nga vaøo naêm 1957 vaø coù ñöôïc 4 ngöôøi con, 3 trai moät gaùi maø ngöôøi con tröôûng laø nhaïc só Hoaøng Thi Thi, noái nghieäp cha maø cuõng laø moät kyõ sö. Nhaïc só Hoaøng Thi Thô qua ñôøi, ñeå laïi cho chuùng ta moät kho taøng aâm nhaïc ñoà soä vôùi treân 600 ca khuùc voâ cuøng quyù baùu, ñoùng goùp khoâng ít vaøo lòch söû aâm nhaïc Vieät Nam.
 


 

vïnh biŒt hoàng thi thÖ
                        NguyÍn Væn Tài
Nh§ xÜa nhåc sï tài hoa,
Hoàng Thi ThÖ Çã lìa xa cõi Ç©i.
Sáu træm nhåc phÄm(1) tuyŒt v©i,
Gi© Çây n¢m xuÓng muôn ngÜ©i nh§ thÜÖng.
MÜ©i næm bŒnh tÆt tai ÜÖng,
Thu này rû såch Çoån trÜ©ng mà Çi.
Nh»ng ngày thÖ m¶ng* còn gì?
NiŠm Çau cûa cát* DÜÖng Quš Phi* não nùng.
Nh§ xÜa sân khÃu kÎch trÜ©ng,
Rܧc tình vŠ v§i quê hÜÖng*ngút ngàn.
Tình ca là nh»ng l©i vàng,
ñÜ©ng xÜa lÓi cÛ *låi càng Ç¡m say.
Bi‰t bao k› niŒm vÖi ÇÀy,
Túp lŠu lš tܪng* Em cài cái trâm!
NiŠm Çau n‡i nh§ xa xæm,
Tình ca nhÜ ánh træng r¢m khi xÜa.
Hoa hÒng m¶t Çóa* Çong ÇÜa,
Xe hoa m¶t chi‰c* s§m trÜa Ç®i ch©.
Bao nhiêu d¿ tính ܧc mÖ,
ThiŠn ca Væn nghŒ Ç®i ch© khai trÜÖng.
Không may gãy cánh gi»a ÇÜ©ng,
Bao nhiêu sáng tác bi‹u dÜÖng tình ngÜ©i.
H¶i Vô Vi luÓng ngÆm ngùi,
Ti‰c chÜa tr†n vËn cuÓi Ç©i nghŒ nhân.
TrÀn ai kh° äi træm phÀn,
Nay vŠ tiên cänh m¶t thân an nhàn.


 

(1) Theo TrÜ©ng Kÿ( Th©i Báo Toronto,sÓ 613, tháng 9-2001), Hoàng Thi ThÖ có 300 nhåc phÄm, song theo Lê Dinh( NghŒ ThuÆt Montreal, sÓ 92, tháng 11-2001) Hoàng thi ThÖ có 600 nhåc phÄm.
* Tên nhåc phÄm cûa Hoàng Thi ThÖ                               

                                                                NguyÍn Væn Tài