VPS
Vài š nghï vŠ nhóm taliban
                                                                         Gia H¶i
 Không phäi tÃt cä ngÜ©i HÒi giáo ÇŠu quá khích. Không phäi tÃt cä ngÜ©i Afghanistan là c¿c Çoan, là ûng h¶ bin Laden. Ma qu› Çã ÇÜa nhóm quá khích Mulla Mohammad Omar và Osamar bin Laden lên n¡m quyŠn hành tåi Afghanistan. Osama bin Laden Çã ÇÜ®c MÏ và dân chúng ûng h¶  trong viŒc chÓng Liên xô nhÜng ngay sau khi thành công, các phe phái ª Afghanistan Çã không Çi ljn thÓng nhÃt và cu¶c n¶i chi‰n ti‰p diÍn. Thành thº nhóm quá khích Omar và bin Laden chÌ là m¶t thi‹u sÓ trong quÓc gia Afghanistan nhÜng låi Çè ÇÀu cÜ«i c° dân chúng Afghanistan.
 ViŒc cÀm quyŠn cuä nhóm này và nh»ng chính sách cûa h† khi‰n cho ta suy nghï.
1.Nh»ng ngÜ©i Çu®c MÏ ûng h¶ Ça sÓ  trª thành yêu tinh.
Khi nói ljn ngÜ©i MÏ, chúng ta nên bi‰t r¢ng có xã h¶i MÏ là m¶t xã h¶i t¿ do, ai cÛng có quan Çi‹m cûa mình. Trong chính quyŠn và nhân dân MÏ chúng ta thÃy có nhiŠu hång ngÜ©i : phe dân chû, phe c¶ng hòa, phe bäo thû ,phe cÃp ti‰n, phe diŠu hâu, phe bÒ câu. Và chính sách cûa h† cÛng thay Ç°i tuÿ theo hoàn cänh và th©i gian. Nܧc MÏ có nhiŠu nhân tài và có nhiŠu phÜÖng tiŒn nghiên cÙu sÜu tÀm nhÜng träi qua th¿c t‰, h† Çã có nhiŠu khuy‰t Çi‹m.
 Trܧc h‰t, chúng ta nói vŠ quÓc t‰. MÏ là nܧc dân chû nên thích dân chû hÖn là quân chû. Vì vÆy MÏ Çã ûng h¶ phe dân chû, triŒt hå quân chû tåi Iran, Irac. K‰t quä Çã ÇÜa Khomini, m¶t tên quá khích và Ƕc tài lên cÀm quyŠn , và chính Khomini sau khi lên cÀm quyŠn Çã chÓng låi MÏ.
ViŒt Nam cÛng Çã là m¶t minh chÙng. Trong ÇŒ nhÎ th‰ chi‰n, và sau ÇŒ nhÎ th‰ chi‰n, MÏ Çã ûng h¶ NguyÍn Ái QuÓc tÙc HÒ Chí Minh. Tåi sao MÏ không ûng h¶ các phe phái quÓc gia? K‰t quä HÒ Chí Minh Çã chÓng laÎ Pháp và MÏ, và áp bÙc Çè nén nhân dân ViŒt Nam. Và cÛng vì thích dân chû , ghét quân chû, MÏ Çã ÇÜa Ngô ñình DiŒm thay th‰ Bäo ñåi. K‰t quä Ngô ñình DiŒm b¡t tay v§i c¶ng sän và chÓng MÏ.
Và hiŒn nay, chính Taliban cÛng là m¶t minh chÙng cø th‹ cho chính sách ngoåi giao cûa MÏ.
Tåi sao låi có hiŒn tÜ®ng này? Khi ch†n ngÜ©i, ngÜ©i Á ñông chúng ta nh¢m ljn tài và ÇÙc, cá nhân và gia Çình cùng h† hàng, và t° chÙc cûa h†. Phäi ch¥ng CIA chÌ nh¡m ngÜ©i có khä næng làm viŒc mà không chú š ljn ÇÙc tính  cûa ÇÓi tÜ®ng cùng nh»ng ngÜ©i liên hŒ ljn t° chÙc cûa ÇÓi tÜ®ng?
Phäi chæng ‘ con ngÜ©i là xa lå, con ngÜ©i là khó hi‹u? C° nhân nói tri nhân tri diŒn bÃt tri tâm! Máy móc, nh»ng phÕng vÃn, nh»ng nghiên cÙu chÌ thÃy ÇÜ®c bŠ ngoài mà không thÃy ÇÜ®c chiŠu sâu cûa tâm hÒn và s¿ thay Ç°i tâm lš con ngÜ©i trong tØng sát na!
Phäi chæng MÏ Çã ban cho h† quá nhiŠu uy th‰ và quyŠn l¿c khi‰n cho h† trª thành tham nhÛng, quân phiŒt, Ƕc tài. Gia Çình  Ngô ñình DiŒm, gia Çình Marcos Çã lÃy tiŠn viŒn tr® MÏ bÕ túi và lÃy tài sän quÓc gia làm cûa riêng. Nh© tiŠn båc, súng Óng, phÜÖng tiŒn MÏ, h† coi dÃt nܧc  là cûa riêng h† .MuÓn tÕ ra anh hùng, h† chÓng låi MÏ khi h† thÃy lông cánh Çã v»ng! NhÃt là khi MÏ làm trái š h†, h† s¤n sàng b¡t tay v§i kÈ thù Ç‹ cÀu mong tÒn tåi trong vài  phút giây!  VÆy thì ngÜ©i MÏ nên xét låi chính sách khi muÓn giúp Ç« m¶t ngÜ©i nào, m¶t tÆp th‹  nào.

2. Chính sách cûa Taliban.
ñÙc Giáo hoàng vÜà nói m¶t câu rÃt chí lš: ‘ ñØng nhân danh chúa mà gây chi‰n tranh’ . Tôn giáo là nguÒn gÓc thÜÖng yêu nhÜng cÛng là nguÒn gÓc chi‰n tranh. Th‰ gi§i Çã kh° vì lòng tham lam tàn båo cûa th¿c dân lj quÓc, phát xít và c¶ng sän. Và th‰ gi§i cÛng Çã kh° vì chi‰n tranh tôn giáo Çã xäy ra hàng th‰ k› trܧc Çây mà nguÓn gÓc là chi‰n tranh gi»a Thiên chúa giáo và HÒi giáo. Phe Taliban muÓn nhân danh Allah Ç‹ hâm nóng låi cu¶c thánh chi‰n Çã tàn løi.
ñÙc PhÆt dåy: Lãy oán trä oán thì oán thì bao gi© h‰t oán! Chúng ta cÛng nên theo ÇÜ©ng lÓi bÃt båo Ƕng cûa Gandhi Ç‹ giäi quyét mâu thuÅn trong th‰ gi§i hiŒn nay b¢ng con ÇÜ©ng thÜÖng thuy‰t hòa bình. ViŒc dùng khûng bÓ Ç‹ gi‰t håi dân chúng là không chính Çáng. NgÜ©i ViŒt Nam chúng ta Çã kh° vì nån khûng bÓ cûa ViŒt c¶ng trong nºa th‰ k›. ViŒt c¶ng không tØ bÕ m¶t thû Çoån nào Ç‹ gi‰t håi nhân dân, khûng bÓ nhân dân. Chúng giÆt mìn phá cÀu ÇÜ©ng, ném l¿u Çån vào Çám Çông, b¡n sÈ vào xe qua låi trên quÓc l¶, ám sát viên chÙc nhà nܧc.  ViŒc chúng gi‰t ÇÎa chû, tÜ sän cÛng là m¶t hình thÙc khûng bÓ.
Nay phe Taliban gây ch‰t chóc trong vø 11-9 tåi New York là m¶t vø khûng bÓ l§n vì chúng nh¡m vào dân chúng vô t¶i. H† dùng thánh chi‰n Ç‹ thÕa tham v†ng cá nhân, thÕa thú tính, và Çó là m¶t ÇiŠu dÓi trá.
Tôn giáo là hòa bình, là nhân Çåo, ÇØng dùng thanh ki‰m, khÄu súng , tiŠn båc và hôn nhân Ç‹ mª rnang nܧc chúa . Không th‹ lÃy máu Ç‹ làm lÍ vÆt hi‰n cho thÜ®ng lj vì thÜ®ng lj rÃt nhân tØ, không bao gi© uÓng máu, æn xÜong thÎt con ngÜ©i!
 Xét vŠ chính trÎ và væn hóa, nhóm Taliban cÛng theo chû trÜong quá khích, không có tính ngÜ©i và tình ngÜ©i. Chúng ta chÜa ÇÜ®c bi‰t h‰t nh»ng bí mât sau bÙc màn s¡t nhÜng m¶t vài tin tÙc ti‰t l¶ Çã cho chúng ta bi‰t nhóm Taliban cÛng  Ƕc tài và dã man nhÜ c¶ng sän chÌ khác là c¶ng sän kín Çáo hÖn. Taliban phá hûy tÜ®ng PhÆt, c¶ng sän ÇÓt sách, c¶ng sän không phá chùa, ÇÆp tÜ®ng PhÆt nhÜng chúng lÃy chùa , lÃy ÇŠn th© làm cÖ quan, làm h®p tác xã, ho¥c Ç‹ m¥c th©i gian tàn phá, chúng cÃm ÇÒng bào Çi chùa, Çi nhà th©, b¡t b§ các tu sï, gi‰t håi các lãnh Çåo tôn giáo . C¶ng sän cÃm m†i thÙ ca nhåc, b¡t  dân nghe ca nhåc c¶ng sän trong khi phe Taliban thì cÃm nghe radio, cÃm m†i hình thÙc væn nghŒ.
 VŠ chi‰n lÜ®c, chi‰n thuÆt, phe Taliban Çã phåm l‡i khi ÇÎch, t¿ cao, t¿c Ç¡c sau khi chi‰n th¡ng Liên Xô. H† nghï h† là anh hùng, là bách chi‰n bách th¡ng, không m¶t ai có th‹ xâm phåm h†. Afghanistan là m¶t nܧc nhÕ, tåi sao låi muÓn tranh Çãu b¢ng vÛ l¿c v§i MÏ là m¶t nܧc l§n? Tri k› tri bÌ, bách chi‰n bách th¡ng! L©i Tôn tº quä không sai.
Làm sao th¡ng MÏ ? Giä sº th¡ng MÏ thì có l®i gì cho nܧc nghèo Afghanistan? Tåi sao sau chi‰n tranh, phe Taliban không nghï ljn viŒc phát tri‹n kinh t‰ , phøc hÒi ÇÃt nu§c Çã tan nát vì chi‰n tranh? N‰u gây nên thánh chi‰n thì nhân loåi së Çi vŠ Çâu, và Afghanistan có còn tÒn tåi hay không ?  Hay gì viŒc lÜ«ng båi câu thÜÖng ? Hay gì viŒc gây ch‰t chóc cho cä Çôi bên!
 Nói tóm låi Taliban cÛng nhÜ c¶ng sän là nh»ng hình thÙc dã man, Ƕc tài, vô nhân Çåo. H† phäi lãnh quä báo, và quä báo Çã ljn v§i h† trܧc m¡t.

Cu¶c chi‰n tranh tåi Afghanistan rÒi së tåm th©i chÃm dÙt. Hy v†ng chính phû m§i  cÀm quyŠn và Çem låi an ninh, trÆt t¿ cho dân chúng vùng này. Tuy nhiên th‰ gi§i phäi giäi quy‰t tÆn gÓc nh»ng mâu thuÅn gi»a Âu MÏ và A rÆp.  MuÓn th‰ gi§i hòa bình, nhân loåi hiŒn th©i phäi giäi quy‰t tranh chÃp gi»a Israel và Palestine. Liên HiŒp quÓc Çã cÓ g¡ng giäi quy‰t nhÜng Israel cÙ lÃn chi‰m ÇÃt Çai, và m¶t sÓ l§n ngÜ©I Do Thái trong chính quyŠn và chính Çäng MÏ vÅn tích c¿c ûng h¶ m†i m¥t cho Israel. ViŒc này Çòi hÕi ngÜ©I MÏ phäi có công tâm và thành th¿c giäi quy‰t vÃn ÇŠ. ñÓi låi, khÓi A RÆp phäi thÆn tr†ng trong viŒc tæng giá xæng dÀu m¥c dÀu tÜ bän MÏ có nhiŠu c° phÀn trong các công ty dÀu hÕa. ViŒc tæng giá xæng dÀu quá mÙc gây nên kinh t‰ khûng hoäng và là m¶t Çòn Çánh vào kinh t‰ tÜ bän cÛng nhÜ kinh t‰ toàn cÀu. ThÜ®ng lj Çã ban cho h† dÀu hÕa Ç‹ h† làm giàu, nhÜng dÀu hÕa cÛng là mÒi ÇÓt cháy h†. Xin cä hai phe thÆn tr†ng và tÜÖng nhÜ®ng Ç‹ cùng tÒn tåi trong hòa bình. Xin ÇØng gây chi‰n tranh và ÇØng dùng chi‰n tranh Ç‹ giäi quy‰t tranh chÃp quÓc t‰.