MÃy cäm nghï nhân džc bài
"Tìm m¶ chÎ tôi"
cûa tܧng TrÀn ñ¶.

                                                                                            CCB - TrÀn Minh Tâm

Tܧng TrÀn ñ¶ xuÃt thân trong m¶t gia Çình bÆc trung nông thu¶c HuyŒn Ki‰n XÜÖng TÌnh Thái Bình B¡c B¶ ViŒt Nam. Sinh ra và l§n lên chÙng ki‰n hoàn cänh nܧc nhà bÎ th¿c dân Pháp và Phong Ki‰n triŠu NguyÍn suy tàn cai trÎ, ÇÃt nܧc chÜa ÇÜ®c Ƕc lÆp, nhân dân chÜa ÇÜ®c t¿ do nên ông Çã s§m giác ng¶ lòng yêu nܧc. Trong gia Çình không chÌ riêng m¶t mình ông s§m dÃn thân vào công cu¶c tham gia cách mång giành Ƕc lÆp nܧc nhà, mà còn có nhiŠu anh chÎ em ru¶t khác n»a. Lúc ÇÀu, ông cÛng nhÜ bao nhiêu ngÜ©i ViŒt Nam yêu nܧc khác ÇŠu thi‹n nghï cách mång c¶ng sän, chû nghïa Mác - Lê nin, hình änh m¶t nܧc Nga Xô Vi‰t XHCN tÜÖi ÇËp có bän chÃt ch‰ Ƕ Üu viŒt là m¶t tÃm gÜÖng thôi thúc tÃt cä nh»ng ngÜ©i ViŒt Nam yêu t° quÓc phÃn ÇÃu xây d¿ng. Liên Xô hôm nay (ngày Ãy) së là hình änh cûa ViŒt Nam ngày mai. Chû nghïa C¶ng sän së là mùa xuân vïnh hông cûa nhân loåi, së là thiên ÇÜ©ng, së là th‰ gi§i Çåi ÇÒng cûa cä nhân loåi Çau kh° vì chû nghïa lj quÓc và th¿c dân....vv và vv...

Trên bܧc ÇÜ©ng dÃn thân tranh ÇÃu cho cu¶c cách mång c¶ng sän, mà ông cÛng nhÜ nhiŠu bÆc tiŠn bÓi khác ÇŠu tâm niŒm rông: Cu¶c cách mång này nó th¿c s¿ là cÙu cánh cho ÇÃt nܧc và là cu¶c cách mång giäi phóng dân t¶c, nhôm xây d¿ng m¶t ÇÃt nܧc ViŒt Nam sáng lån t¿ do dân chû và phú cÜ©ng. NhÜng hÖn 70 næm qua cùng v§i cä dân t¶c Ç° bi‰t bao nhiêu xÜÖng máu, bi‰t bao nhiêu hy sinh tang tóc, cuÓi cùng chÌ dành låi m¶t nܧc ViŒt Nam nghèo Çói nôm trong nh»ng quÓc gia nghèo kh° cùng c¿c nhÃt trên th‰ gi§i, nhân dân vÅn phäi sÓng cänh lÀm than tæm tÓi hÖn th©i th¿c dân Pháp và Phong ki‰n trܧc Çây. Các quyŠn t¿ do dân chû cæn bän cûa con ngÜ©i, cûa nhân dân bÎ chính cái Nhà nܧc mà ông và các ÇÒng chí cûa mình góp phÀn xây d¿ng nên tܧc Çoåt. NgÜ©i dân và kÈ sï nhÜ phäi sÓng trong cänh mÃt Nܧc, nhÜ trong vùng bÎ phát xít và th¿c dân tåm chi‰m Çóng. Tâm trång cûa nh»ng ngÜ©i C¶ng sän lão thành tiŠn bÓi có liêm sÌ, có nhân cách, có lòng t¿ tr†ng ÇŠu kh¡c khoäi và Çau buÓt n‡i nhøc l§n lao Çó.

Ông NguyÍn H¶ là m¶t lão thành c¶ng sän kÿ c¿u cÛng có hoàn cänh gia Çình tÜÖng t¿ giÓng nhÜ cø TrÀn ñ¶, là Çã hy sinh cä tu°i thanh xuân cûa mình, cä cu¶c Ç©i mình cho cu¶c cách mång c¶ng sän äo tܪng và lãng phí. Ông Çã kh¡c h†a trên tác phÄm Quan Çi‹m và cu¶c sÓng cûa mình tØ næm 1993 thÆt Ç¡t giá và sâu s¡c: - Gia Çình tôi Çã có v® tôi ch‰t, anh ru¶t tôi ch‰t, cä cu¶c Ç©i tôi hy sinh Çi làm cách mång C¶ng sän, nhÜng hÖn 60 næm qua Ç°i låi nhân dân và ÇÃt nܧc ch£ng ÇÜ®c gì nghèo Çói vÅn hoàn nghèo Çói, mÃt t¿ do dân chû. Cu¶c cách mång C¶ng sän mà tôi và bao l§p ngÜ©i ViŒt Nam yêu nܧc theo Çu°i chÌ là vô ích và là m¶t sÌ nhøc l§n!-.

Cu¶c Ç©i cûa các bÆc tiŠn bÓi c¶ng sän và gia Çình h† nhÜ nh»ng TrÀn ñ¶, NguyÍn H¶, NguyÍn Væn TrÃn, VÛ ñình Huÿnh, Bùi Công TrØng, DÜÖng Båch Mai, La Væn Lâm, Hoàng Minh Chính, NguyÍn H»u ñang... Nó không chÌ là bi kÎch cûa riêng bän thân các vÎ công thÀn góp phÀn tåo d¿ng ra ch‰ Ƕ C¶ng sän này, mà nó còn là bi kÎch cûa cä m¶t dân t¶c ÇÀy Çau thÜÖng uÃt hÆn và chia rë, và nguÒn gÓc sâu xa chính là chû nghïa Mác - Lê nin, h†c thuy‰t C¶ng sän ÇÃu tranh giai cÃp giÀy xéo ÇÃt nܧc khÓn kh° này hÖn 70 næm qua. Cu¶c cách mång Çã bÎ phän b¶i, møc tiêu cûa cu¶c tranh ÇÃu Çã bÎ Çánh tráo, lòng yêu nܧc cûa nhân dân Çã bÎ l®i døng và tha hoá vào viŒc xây d¿ng mô hình m¶t nhà nܧc không tܪng, ngông cuÒng và dÒ dåi.

Trong gia Çình tܧng TrÀn ñ¶ cÛng có m¶t bà chÎ ru¶t tham gia làm cách mång C¶ng sän bÎ th¿c dân Pháp b¡t bÕ tù rÒi hy sinh. HÖn nºa th‰ k› qua sau cái ch‰t cûa ngÜ©i chÎ ru¶t, gia Çình cø TrÀn ñ¶ Çã bÕ nhiŠu công sÙc và th©i gian Ç‹ tìm ki‰m nhÜng ÇŠu không có k‰t quä. GÀn Çây nh© m¶t sÓ nhà ngoåi cäm có tên tu°i trong nܧc nên công viŒc tìm ki‰m Çó Çã thành công. Hài cÓt ngÜ©i chÎ ru¶t Çã tìm thÃy ª m¶t vùng ven Çô thu¶c quÆn Hai Bà TrÜng - Hà N¶i và sau Çó Çã ÇÜ®c an táng chu Çáo. 

ñiŠu Çáng nói ª câu chuyŒn do Çích thân Tܧng TrÀn ñ¶ thuÆt låi viŒc tìm m¶ ngÜ©i chÎ ru¶t cûa mình là ª ch‡, ñäng và Nhà nܧc cùng b¶ máy tuyên truyŠn hùng hÆu bao næm qua Çã ra sÙc phÌ báng, bôi nh†, xuyên tåc Ç©i sÓng tâm linh cûa xã h¶i, s¿ mê tín phän khoa h†c cûa m¶t b¶ phÆn nhân dân... Và t¿ v‡ ng¿c xem mình là m¶t nhà nܧc ÇÜ®c xây d¿ng d¿a trên m¶t h†c thuy‰t khoa h†c, duy vÆt biŒn chÙng Mác xít-chân lš cûa m†i th©i Çåi, ÇÌnh cao trí tuŒ cûa loài ngÜ©i vv... Bài bút kš k‹ låi chuyŒn tìm m¶ do các nhà ngoåi cäm hiŒn Çang sÓng tåi ViŒt Nam giúp Ç« gia Çình ông ÇÜ®c trình bày khá sinh Ƕng, lš giäi ch¥t chë, xúc tích cÛng là m¶t minh chÙng Çánh gøc nh»ng quan Çi‹m duy š chí, vô thÀn c¶ng sän và phän khoa h†c, phän Ƕng, phän cách mång cûa m¶t nŠn -chuyên chính vô h†c-, mang tÀm væn hoá thÃp. 

        Tôi trân tr†ng gi§i thiŒu cùng bån džc câu truyŒn này Ç‹ tham khäo chung.

                             Hà N¶i ngày 03/11/2001.

                       C¿u chi‰n binh TrÀn Minh Tâm

                  Phan ñình Phùng - Ba ñình - Hà N¶i.

 
 

Tìm m¶ chÎ tôi

                                                                                                            TrÀn ñ¶
 
 

Tôi có hai bà chÎ: ChÎ cä tên là Tå ThÎ Thi, sinh næm 1916 lÃy chÒng s§m và buôn bán làm æn. ChÎ thÙ hai là chÎ giáp tôi tên là Tå ThÎ Câu, sinh næm 1919, tham gia hoåt Ƕng cách mång tØ 1936, khi có phong trào dân chû, næm 1939-1940 là TÌnh u› viên TÌnh u› Thái Bình. Tôi sinh næm 1923, tØ næm 1938, ÇÜ®c chÎ Câu tôi dìu d¡t và tham gia hoåt Ƕng cách mång. ChÎ Câu tôi gi§i thiŒu tôi vào ñäng và tôi ÇÜ®c k‰t nåp næm 1940. Tôi còn có m¶t cô em gái sinh næm 1930 tên là Tå ThÎ Xuy‰n. Næm 1940, ª làng tôi có cu¶c mít tinh bí mÆt ª cánh ÇÒng ñông Lang. Mit tinh bÎ l¶, tuÀn phiên và lính phû (huyŒn) xông vào Çánh và b¡t m†i ngÜ©i. Th‰ là phong trào bÎ khûng bÓ. ChÎ tôi cùng tôi thoát ly gia Çình cùng Çi làm cách mång chuyên nghiŒp.

Sau khi thoát ly, chÎ tôi r©i xa ÇÎa phÜÖng và hay xuÃt hiŒn ª vùng B¡c Ninh và Hà ñông. Tôi Çoán là chÎ tôi làm viŒc cho xÙ u› B¡c Kÿ và không bi‰t là làm gì? Khi tôi Çã bÎ b¡t, bÎ k‰t án 15 næm tù (1941) và bÎ ÇÀy Çi SÖn La (1942) thì tôi ÇÜ®c bi‰t chÎ Câu tôi ª Hoä Lò, hai chÎ em thÜ©ng xuyên vi‰t thÜ thæm hÕi nhau và k‹ chuyŒn. ThÌnh thoäng chÎ tôi còn gºi quà cho tôi. ChÎ tôi xé áo cûa mình ra khâu nh»ng chi‰c khæn tay gºi cho tôi. ChÎ tôi ª Hoä Lò, ª tù chung v§i nhiŠu ngÜ©i, trong Çó có chÎ NguyÍn ThÎ Minh Thái là v® trܧc anh Võ Nguyên Giáp, chÎ TrÜÖng ThÎ MÏ sau là Chû tÎch Liên Çoàn Lao Ƕng ViŒt Nam, và chÎ NguyÍn ThÎ Hông sau là v® tôi. ChÎ Câu tôi bÎ b¡t khoäng næm 1941, tôi không nh§ rõ ngày tháng, chÌ nh§ rông nh»ng næm tôi ª SÖn La (1942-1943 ljn ÇÀu næm 1944) chÎ em tôi vÅn liên låc v§i nhau bông thÜ tØ.

Th‰ rÒi ÇÀu næm 1944 trên ÇÜ©ng bÎ giäi tØ SÖn La vŠ Hoä Lò Ç‹ bÎ ÇÀy Çi Côn ñäo, vào sau T‰t ÇÀu næm 1944, thì tôi ÇÜ®c Chi b¶ nhà tù t° chÙc cho trÓn thoát Ç‹ ti‰p tøc hoåt Ƕng cách mång, tôi không ÇÜ®c g¥p chÎ tôi ª Hoä Lò nhÜ Çã hËn.

Sau Çó chÎ tôi Óm ch‰t ª Hoä Lò vào ngày 29/09/1944 (ngày này ÇÜ®c ghi trong giÃy báo tº cûa chính quyŠn Pháp gºi cho mË tôi, sau khi chÎ tôi ch‰t, và ngÜ©i làm gia phä h† tôi ghi nhÆn nhÜ vÆy.)

Sau Cách mång tháng 8/1945, tôi ÇÜ®c bån bè gºi cho 3 bÙc änh chân dung cûa ba ngÜ©i, Çó là tôi, chÎ Câu và chÎ Hông - v® tôi. Ba änh này các bån thu ÇÜ®c trong hÒ sÖ cûa Sª MÆt thám Hà N¶i. Tôi vÅn gi» ÇÜ®c ljn bây gi©.

ChÎ Câu là chÎ sát tôi, hÖn tôi 4 tu°i nên khi ª nhà (ThÜ ñiŠn, xã Tây Giang, huyŒn TiŠn Häi) chÎ tôi thÜ©ng Çi buôn bán các ch® xa phø giúp cho mË tôi nuôi sÓng gia Çình và chæm lo cho tôi h†c hành. ChÎ tôi yêu quš tôi l¡m, hay mua quà cho tôi và hay t¿ hào khoe tôi v§i các bån bè, lo cho tôi nh»ng khi tinh thÀn tôi khûng hoäng trܧc tình hình ÇÃt nܧc và dìu d¡t tôi ti‰p xúc v§i cách mång. Khi tôi Çã bi‰t cách mång, chÎ tôi tr¿c ti‰p giao công tác cho tôi và ki‹m tra thº thách, khuy‰n khích, rÒi gi§i thiŒu tôi vào ñäng. Lúc Çó tôi thÜ©ng ra sÙc sao chép các tài liŒu cûa chÎ tôi. Tôi còn nh§, tôi chép cho chÎ tôi mÃy cuÓn sách và cÛng là nh»ng n¶i dung tôi ÇÜ®c h†c tÆp:

- Chû nghïa duy vÆt lÎch sº và duy vÆt biŒn chÙng do Phan Væn Hùm vi‰t.

- Công tác vÆn Ƕng quÀn chúng.

- Công tác bí mÆt.

- ñiŠu lŒ ñäng c¶ng sän ñông DÜÖng.

- Và m¶t cuÓn gì Çó cûa Lê-Nin, mà tôi nh§ không rõ Tôi là h†c trò, ch» ÇËp, ÇÜ®c chép cho chÎ tôi, chÎ tôi cÛng khen ng®i khuy‰n khích tôi nhiŠu l¡m.

Bây gi© tôi không còn nh§ rõ là tôi bi‰t tin chÎ tôi ch‰t tØ bao gi©, (ngày nào, tháng nào). Tôi chÌ bi‰t sau Cách mång tháng Tám, tôi luôn ngÆm ngùi thÜÖng nh§ chÎ tôi, và m‡i khi vŠ nhà g¥p mË tôi và em gái tôi thì ÇŠu nh¡c ljn chÎ tôi v§i lòng thÜÖng cäm và xót xa. Tôi rÃt thÜÖng xót chÎ tôi vì chÎ tôi không ÇÜ®c bi‰t tí gì mùi vÎ cûa th¡ng l®i và Çã ch‰t khi còn quá trÈ, chÜa có gia Çình. Tôi cÛng không bi‰t chÎ tôi Çã yêu ai và có ngÜ©i yêu chÜa? Có nhiŠu ngÜ©i hÕi tôi chuyŒn Ãy, nhÜng tôi chÌ trä l©i: Không bi‰t!

Th‰ rÒi sau Cách mång tháng Tám, cä nܧc låi Çi vào cu¶c kháng chi‰n 9 næm chÓng Pháp và tôi bÎ cuÓn vào Çó, không có dÎp nghï gì ljn chÎ tôi n»a. Sau næm 1954, tôi ti‰p tøc ª quân Ƕi, tôi vÅn say sÜa công viŒc cÛng không có Ãn tÜ®ng gì vŠ gia Çình, thÌnh thoäng vŠ thæm mË tôi, cÛng chÌ bi‰t ngÆm ngùi thÜÖng nh§ chÎ, mà cÛng không lúc nào nghΠljn mÒ mä cûa chÎ. Sau Çó, tØ 1964 tôi chuÄn bÎ Çi B và Çi B, tham gia chi‰n ÇÃu cho ljn næm 1974. Sau næm 1975, trong tôi hình thành m¶t s¿ hi‹u bi‰t và m¶t tâm lš là: ch¡c chÎ tôi bÎ Çau Óm ch‰t trong tù thì chÌ bÎ chính quyŠn Pháp chôn cÃt qua qušt ª Çâu Çó. Và cái nÖi -Çâu Çó - ch¡c ch¡n là ª vùng Hoàng Mai, ª khu v¿c trÜ©ng b¡n cûa Pháp mà anh Hoàng Væn Thø bÎ b¡n ª Çó. Tôi không bi‰t và cÛng không ljn trÜ©ng b¡n Çó bao gi©. NhÜng cái ÇÎa danh Hoàng Mai ÇÓi v§i tôi rÃt gÀn gÛi, vì khi anh Hoàng Væn Thø bÎ b¡n tôi Çang làm viŒc ª báo C© Giäi Phóng cûa ñäng. Do anh TrÜ©ng Chinh g®i š, tôi có làm m¶t bài thÖ - Khóc anh Hoàng Væn Thø -. Bài thÖ lúc Ãy ÇÜ®c truyŠn tøng và ÇÜ®c h†c thu¶c rÃt nhiŠu. Tôi ÇÜ®c bi‰t bài thÖ Çó ÇÜ®c có ngÜ©i vi‰t lên m¶t bÙc tÜ©ng ª trÜ©ng b¡n nÖi anh Hoàng Væn Thø hy sinh. Sau này tôi ÇÜ®c bi‰t thêm, xã có cái trÜ©ng b¡n Çó ÇÜ®c mang tên xã (sau này là phÜ©ng) Hoàng Væn Thø. Tên Çó g¡n liŠn v§i cái ch‰t cûa chÎ tôi.

ñ‰n nh»ng næm ÇÀu cûa thÆp k› 90, tôi liên tøc ÇÜ®c nghe chuyŒn vŠ các cu¶c tìm ki‰m mÒ mä mà phÀn l§n là nh»ng cu¶c tìm các m¶ liŒt sï ho¥c là ngÜ©i thân cûa các gia Çình cách mång. Tôi có ÇÜ®c džc bài vi‰t cûa anh NguyÍn Th† Chân, cûa anh NguyÍn Hùng Phong và nhÃt là bài vi‰t cûa anh TrÀn PhÜÖng k‹ låi quá trình anh nh© các nhà ngoåi cäm và g†i hÒn Ç‹ tìm m¶ cûa ngÜ©i em gái là n» du kích ch‰t cách Çây hÖn 50 næm. Tôi còn ÇÜ®c džc m¶t bän báo cáo t°ng k‰t cu¶c khäo sát các cu¶c tìm m¶ cûa nhà ngoåi cäm NguyÍn Væn Liên. Ông Liên là ngÜ©i chuyên tìm m¶ cho các liŒt sï ª kh¡p các chi‰n trÜ©ng tØ Nam ra B¡c ljn cä Lào và Cæmphuchia. Tôi còn ÇÜ®c džc bän t°ng k‰t khäo sát 97 cu¶c g†i hÒn cûa m¶t cô tên là PhÜÖng ª Hàm RÒng. Tôi còn džc nhiŠu bài Çæng ª các tåp chí vŠ 2 ngÜ©i này và viŒc tìm m¶ cÙ g¡n liŠn v§i viŒc g†i hÒn. Tôi cÛng džc nh»ng bài báo bác các viŒc tìm m¶ và g†i hÒn, cho là mê tín dÎ Çoan, cho là có nhiŠu s¿ lØa bÎp. NhÜng nh»ng lš lë cûa các bài báo này không làm thÜÖng t°n ÇÜ®c cái s¿ thÆt cûa các cu¶c g†i hÒn và tìm m¶. Tôi cÛng Çã trª thành m¶t møc tiêu cho hai báo TiŠn Phong và C¿u Chi‰n Binh tranh luÆn vŠ viŒc tôi nh© nhà ngoåi cäm ñ‡ Bá HiŒp vŠ quê tôi xác minh h¶ m¶ ông bÓ tôi ª quê. VŠ sau các nhà báo rõ h‰t s¿ thÆt cu¶c tranh luÆn m§i yên.

Th‰ là tØ Çó trong tôi hình thành m¶t š muÓn, m¶t hy v†ng tìm thÃy m¶ cûa chÎ tôi. Trong nhà, em gái tôi cÛng là m¶t ngÜ©i g¡n bó nhiŠu k› niŒm v§i chÎ Câu tôi và các con tôi chúng nó ÇŠu sinh ra sau khi chÎ tôi ch‰t, nhÃt là con trai l§n tôi sinh ra næm 1947, có sÓng m¶t th©i gian ª quê v§i bà và các k› niŒm cûa bác nó là chÎ Câu tôi, nó rÃt thÜÖng xót bác và rÃt tÆn tøy trong viŒc tìm ki‰m.

Tôi nghe nhiŠu vŠ các nhà ngoåi cäm, mà tôi chÜa ÇÜ®c ti‰p xúc tr¿c ti‰p bao gi©. Tôi vÅn nhÆn thÙc trìu tÜ®ng rông: ñó là nh»ng ngÜ©i có nh»ng khä næng Ç¥c biŒt, nhìn thÃy ÇÜ®c nh»ng gì mà ngÜ©i thÜ©ng không thÃy, nghe ÇÜ®c nh»ng âm thanh mà tai ngÜ©i thÜ©ng không nghe ÇÜ®c. Khi ñ‡ Bá HiŒp vŠ quê tôi xác minh m¶ bÓ tôi, tôi cÛng không có m¥t. ChÌ có em gái tôi tr¿c ti‰p và xác nhÆn nh»ng ÇiŠu ñ‡ Bá HiŒp nói là chính xác.

 

Tôi có quen v§i ÇÒng chí Chu Phác, vì khi trܧc ª Quân khu III, anh VÜÖng ThØa VÛ là TÜ lŒnh và tôi là Chính u› thì anh Chu Phác là thÜ kš cho anh VÛ. Anh Phác cÛng là ngÜ©i giúp tôi nhiŠu trong viŒc lo cho hÆu phÜÖng cûa tôi trong 10 næm, tôi ª trong B2. Bây gi© tôi g¥p låi anh Chu Phác, và ÇÜ®c bi‰t anh Chu Phác Çang quan tâm nghiên cÙu tâm lš h†c và quen rÃt nhiŠu nhà ngoåi cäm. Anh Phác cÛng là thû trܪng m¶t trung tâm nghiên cÙu khoa h†c - Nghiên cÙu tiŠm næng con ngÜ©i - (b¶ môn cÆn tâm lš), và là Chû tÎch H¶i tâm lš giáo døc. V§i tình thân cÛ, tôi ngÕ š muÓn nh© anh Phác giúp Ç« tìm các nhà ngoåi cäm giúp cho viŒc tìm m¶ chÎ tôi. Qua các câu chuyŒn, tôi thÃy anh Phác quen bi‰t rÃt nhiŠu nhà ngoåi cäm n°i ti‰ng: nhÜ anh Liên, cô Bích Hông, cô PhÜÖng (Thanh Hoá), anh Nhã ª Thành phÓ HÒ Chí Minh ...v.v...

Và anh Chu Phác Çã ÇÒng š s¤n sàng giúp tôi.

Trܧc Çó, khoäng (1996-1997) nh© m¶t ngÜ©i bån tôi giúp Ç« tôi Çã liên hŒ ÇiŒn thoåi ÇÜ®c v§i anh Liên ª Häi DÜÖng và bông ÇiŒn thoåi g¥p ÇÜ®c v§i bà CÜ©m cÛng ª Häi DÜÖng. Qua ÇiŒn thoåi, tôi chÌ nói và nghe ÇÜ®c vài câu. Tôi nói: - Tôi có m¶t bà chÎ bÎ tù ª HÕa Lò và Óm ch‰t trܧc Cách mång tháng Tám, không bi‰t bây gi© m¶ ª Çâu?- Anh Liên thì nói - Còn m¶ ÇÃy, có th‹ tìm ÇÜ®c -. Bà CÜ©m thì nói: - Ông ÇÙng ª trܧc cºa HÕa Lò, chi‰u th£ng vŠ hܧng Nam, cách Ƕ hÖn 1 km ljn 2 km thì m¶ còn ª vùng Çó ÇÃy. NhÜng s® rông bây gi© nhiŠu nhà cºa Çã xây lên, n‰u m¶ Çó mà dܧi nŠn các ngôi nhà Çã xây thì khó tìm ÇÃy -. Tôi ÇÓi chi‰u bän ÇÒ thì thÃy rõ khu v¿c bà CÜ©m chÌ là ª vào vùng Båch Mai, Hoàng Mai.

Anh Phác rÃt bÆn và tôi ít ÇÜ®c g¥p. Mãi ljn gi»a næm 2000 tôi m§i liên hŒ ÇÜ®c v§i Chu Phác, tôi cÛng chÌ tính nh© Chu Phác môi gi§i cho tôi ÇÜ®c g¥p Phan ThÎ Bích Hông, Ç‹ nh© g†i hÒn và tìm m¶ chÎ tôi. Tôi có nghe nói nhiŠu ljn cô PhÜÖng ª Hàm RÒng. Còn Phan ThÎ Bích Hông thì tôi ÇÜ®c nghe k‹ vŠ nhiŠu thành tích tìm m¶ liŒt sï cûa cô, n°i nhÃt là cu¶c tìm m¶ liŒt sï ª Non Nܧc (Ninh Bình). NhÜng anh Chu Phác cho là tôi không th‹ æn tr¿c nôm ch© lâu ª Hàm RÒng ÇÜ®c. NhÜng anh Phác hÙa së tìm cách giúp tôi theo m¶t phÜÖng pháp mà anh Çã làm ª nhiŠu cu¶c. PhÜÖng pháp Çó Çåi khái nhÜ sau:

ViŒc tìm m¶ phäi ti‰n hành nhiŠu bܧc:

Bܧc m¶t. Nh© m¶t sÓ nhà ngoåi cäm, m‡i ngÜ©i Ƕc lÆp nhÆn thông tin, rÒi phát bi‹u nh»ng thông tin thu nhÆn ÇÜ®c vŠ bà chÎ tôi. Có cu¶c ÇÓi chi‰u các nguÒn thông tin Ƕc lÆp Çó låi v§i nhau và tìm m¶t Çáp sÓ Çúng nhÃt.

Bܧc hai. Ti‰n hành m¶t sÓ thº nghiŒm theo phÜÖng thÙc ngoåi cäm, nghïa là có nh»ng cách thº nghiŒm bí Än.

Bܧc ba. Sau khi thÓng nhÃt ÇÜ®c các thông tin Ç‹ có m¶t thông tin chính xác và có s¿ thº nghiŒm rÒi m§i ti‰n hành làm các thû tøc Ç‹ khai quÆt. Khi khai quÆt vÅn phäi có các nhà ngoåi cäm tr¿c ti‰p ho¥c gián ti‰p (qua ÇiŒn thoåi) theo dõi và hܧng dÅn ÇiŠu chÌnh, cho ljn khi tìm ÇÜ®c hài cÓt cø th‹.

DiÍn bi‰n th¿c t‰ các bܧc th¿c hiŒn.

1/ Ngày 4/8/2000, m¶t nhà ngoåi cäm tên là NguyÍn Kh¡c Bäy, m¶t thanh niên trÈ mänh khänh ljn nhà tôi (ª 97 TrÀn HÜng ñåo). Anh ngÒi trܧc m¥t, ÇÓi diŒn v§i tôi và chæm chú nhìn tôi, hÕi tôi Çôi ÇiŠu rÒi lÃy giÃy bút vë m¶t sÖ ÇÒ. Tóm t¡t nh»ng thông tin mà anh Bäy cho bi‰t là m¶ chÎ Câu tôi còn và nôm gÀn m¶ ông Hoàng Væn Thø, trong vùng bãi b¡n Hoàng Mai, thu¶c xã Hoàng Væn Thø. M¶ bà Câu ª bên cånh m¶t vÛng nܧc, trong m¶t khu v¿c có nhiŠu m¶ và có nh»ng b¶ hài cÓt Çã r©i Çi.

Khu v¿c này có nh»ng công trình ki‰n trúc l§n nhÜ Çình, chùa, trÜ©ng h†c, xܪng máy và ÇÜ©ng xá ngoôn nghoèo.

2/ Ngày 25/1¤000, anh Chu Phác và m¶t nhà ngoåi cäm khác tên là DÜÖng Månh Hùng ljn nhà tôi. Anh Hùng là m¶t thanh niên to béo khoÈ månh. Anh Hùng ngÒi cånh tôi, n¡m tay tôi (vŠ sau tôi ÇÜ®c bi‰t nhÜ th‰ là - b¡t måch thái tÓ -).

Anh Hùng hÕi tôi mÃy câu vŠ thân th‰, rÒi hÕi: -Trong nhà bác có ai là m¶t ngÜ©i n» mà ch‰t lúc còn rÃt trÈ không?- Tôi trä l©i là - Có. Và Çó chính là bà chÎ tôi, mà nay tôi muÓn tìm m¶ ÇÃy -. ñ‰n Çây, anh Hùng nhìn chæm chú vào khoäng không trong m¶t góc phòng và xin tôi t© giÃy tr¡ng và cái bút rÒi anh Ãy lÄm bÄm: - ñã xuÃt hiŒn ÇÃy. Bà Ãy Çã xuÃt hiŒn ÇÃy - và anh phác ra m¶t khuôn m¥t trên m¶t t© giÃy. TØ ÇÃy, anh Hùng cÙ n¡m ch¥t tay tôi và nhìn chæm chú vào góc phòng và b¡t ÇÀu nói chuyŒn. Tôi muÓn rút tay ra, nhÜng anh Hùng không cho và nói rông - Tôi r©i tay bác ra thì bà Ãy bi‰n mÃt -.

Và cÛng tØ Çây cu¶c nói chuyŒn diÍn ra giÓng nhÜ anh Hùng nói chuyŒn v§i m¶t ngÜ©i vô hình. Anh hÕi và ÇÜ®c ngÜ©i vô hình Ãy trä l©i, anh låi nói låi cho tôi bi‰t. Tóm t¡t, nh»ng thông tin thu ÇÜ®c là:

Bà Câu là m¶t ngÜ©i con gái trÈ ÇËp, to béo, bÎ Óm, phù rÒi ch‰t. M¶ bây gi© ª m¶t nÖi giÓng bãi tha ma, muÓn Çi t§i, phäi qua nh»ng con ÇÜ©ng ngoôn nghoèo, có tên là Båch Mai, TrÜÖng ñÎnh, Hoàng Mai. M¶ ª gÀn m¶t cái chùa và m¶t cái Çình, gÀn m¶t hàng nܧc mà ông chû là m¶t ông già Ƕ 60 tu°i tên là Trúc, bà v® tên là Thu. Vong bà Câu hay vŠ nhà ông Trúc. Dân quanh ÇÃy có làm nghŠ ÇÆu phø, gÀn m¶t cái ch®. M¶ bà Câu ª gÀn m¶t cây hoa râm bøt ÇÕ, có m¶t cây hoa trinh n» tr¡ng, gÀn m¶t bãi ph£ng nhÜ m¶t bãi bóng...

Bà Câu ch‰t vào næm Giáp Thân, tÙc 1944, vào mùa thu, tháng 8, vào Çêm 26 rång ngày 27 (âm lÎch).

VŠ ngày tháng ch‰t này thì ª trong gia phä h† Tå ª Tây Giang ghi là 29/9/1944 (theo giÃy báo tº cûa chính quyŠn th¿c dân Pháp gºi vŠ cho bà mË bà Câu).

ñÓi chi‰u lÎch vån niên thì ngày 29/9 dÜÖng lÎch Ùng vào ngày 13/8 âm lÎch næm 1944 (Giáp Thân). M¶t nhà ngoåi cäm tên là Tô Xuân ñåo thì nói ngày ch‰t cûa bà Câu vào tháng ch¤n, ngày lÈ (vÆn ngày 13 hay 27 cÛng là ngày lÈ, chÜa xác ÇÎnh låi ÇÜ®c ngày nào). Theo trí nh§ cûa v® tôi là NguyÍn ThÎ Hông, lúc Çó cùng ª tù v§i chÎ Câu, thì bà Hông nói: M¶t bu°i sáng, bà Hông ljn làm vŒ sinh ª ch‡ bà Câu thì thÃy bà Câu Çã ch‰t cÙng. TÙc là bà Câu ch‰t vào lúc gÀn sáng. Bà Hông có nói, bà Câu ch‰t næm trܧc thì næm sau NhÆt Çäo chính Pháp, và ti‰c rông bà Câu không sÓng thêm mÃy tháng n»a Ç‹ trÓn khÕi nhà tù. Næm sau là 1945, vÆy næm trܧc Çúng là næm 1944 (Giáp Thân). Hài cÓt bà Câu còn ÇÜ®c m¶t chÙng tích Çó là hàm ræng Çen cûa bà, bÎ gãy mÃt m¶t cái. Bà rÃt ÇÒng š cho bÓc hài cÓt cûa bà và ÇÜa vŠ quê hÜÖng. Hùng hai lÀn hÕi bà câu này và hai lÀn ÇŠu nói låi v§i chúng tôi là bà gÆt ÇÀu.

Qua bu°i này, tôi rõ ràng ÇÜ®c tr¿c ti‰p møc kích s¿ hoåt Ƕng cûa nhà ngoåi cäm: ñó là ngÜ©i có nh»ng khä næng Ç¥c biŒt mà ngÜ©i khác không có. ñó là h† nhìn ÇÜ®c nh»ng gì mà ngÜ©i khác không thÃy. H† nghe ÇÜ®c nh»ng âm thanh mà ngÜ©i thÜ©ng không nghe ÇÜ®c, không phäi nghe bông tai mà h† nghe thÃy ª trong ÇÀu. H† có khä næng nhìn ÇÜ®c xa, nhìn ÇÜ®c nh»ng vÆt th‹ bÎ lÃp sau rÃt nhiŠu vÆt ngæn cách. Vì vÆy, h† có th‹ vë låi sÖ ÇÒ nh»ng vùng ÇÃt cách xa h† hàng nghìn cây sÓ mà bän thân h† cÛng chÜa ljn bao gi©. Nh»ng nhà ngoåi cäm mà chúng tôi Çã g¥p g« trong cu¶c tìm ki‰m này ÇŠu tÕ ra có nhiŠu khä næng. H† có th‹ d¿ báo d¿ Çoán (và ta vÅn g† là xem bói), h† có th‹ nói tiŠn vÆn, hÆu vÆn, gia th‰ và thân phÆn cûa ngÜ©i g¥p. NhiŠu ngÜ©i có khä næng ti‰p xúc, giao thiŒp v§i các vong hÒn mà h† cÀu xin ti‰p và g¥p. Nh»ng vong hÒn này låi có th‹ cho h† bi‰t nhiŠu thông tin quan tr†ng.

3/ Ngày 26/11 và 27/11, anh Chu Phác Çi cùng NguyÍn Kh¡c Bäy và DÜÖng Månh Hùng ljn làng Hoàng Mai tìm ljn chùa Nga My và Çình làng Hoàng Mai (nÖi th© TrÀn Khát Chân) và tìm ljn khu v¿c nghi th© có m¶ bà Câu. Ngày 27/11, anh Chu Phác cùng v§i 3 ngÜ©i: anh Bäy, anh Hùng và cô ThÄm Thuš Hoàn ghé nhà 97 TrÀn HÜng ñåo, báo cho tôi bi‰t là các anh Çi ljn th¿c ÇÎa Ç‹ ki‹m tra låi nh»ng tin tÙc vŠ ÇÎa hình Çã thu nhÆn ÇÜ®c.

Cô Hoàn nói thêm là hài cÓt bà Câu nôm ch‰ch, ÇÀu gÓi vào m¶t c¶t trø, bÎ c¶t trø Çè lên m¶t ít, chân ª phía ÇÜ©ng Çi.

MÃy ngÜ©i thÃy rõ ª th¿c ÇÎa, Çình, chùa, bãi ph£ng và m¶t khu trÓng Ƕ mÃy chøc mét vuông trong Çó có rÃt nhiŠu m¶ và có m¶ bà Câu nôm ª m¶t vÎ trí bên cånh m¶t vÛng nܧc, cách 1 cây Çåi hoa tr¡ng (3-4m), cây Çåi cao hÖn bÙc tÜ©ng bao quanh, cånh 1 bøi cÕ khô (cách 1m-1m50). Bøi cÕ khô này ª trên m¶t cái thùng phuy cao Ƕ hÖn 1 mét. M¶ chÌ là m¶t mô ÇÃt cao Ƕ 10-20cm nôm ª gÀn m¶t ÇÀu trÜ©ng và bên cånh con ÇÜ©ng xi-mæng nhÕ. ñÎa Çi‹m này ª sau Çình và gÀn chùa.

4/ Cô Bích Hông có tham gia vào cu¶c tìm ki‰m này. Ngày 26.11.2000, Bích Hông nói ª væn phòng 46 NguyÍn Væn Ng†c: ñ‰n làng Hoàng Mai, hÕi chùa Nga My cách m¶t vÜ©n vài chøc mét.

Ngày 1.12.2000, Bích Hông nói thêm: M¶ ª nÖi ÇÃt bông ph£ng cånh gÓc cây chuÓi gÀn chùa Nga My và ÇŠn th© TrÀn Khát Chân, có cây hoa Çåi, m¶ nhìn lên hàng rào dây thép gai, ª ÇÀu nhà. Bà Câu m¥t bÎ sÜng to và nôm nghiêng, sâu Ƕ 70-90cm. M¶ không có ti‹u khi Çào phäi cÄn thÆn.

5/ Ngày 13.12.2000, con cä tôi là TrÀn Th¡ng, sinh næm 1947, sinh sÓng ª TP HÒ Chí Minh. Tôi g†i cháu ra Ç‹ làm chû l¿c trong cu¶c tìm ki‰m này thay tôi, tôi Çau Óm không Çi låi ÇÜ®c. HÒi ÇÀu tháng 1¤000, Th¡ng ÇÜa tôi tØ TP HÒ Chí Minh ra Hà N¶i Çã bi‰t có cu¶c tìm ki‰m này, và rÃt quan tâm hÕi han nhiŠu. Th¡ng cÛng tÕ ra rÃt thÜÖng xót bà bác ru¶t cûa mình. Trong dÎp Çó, Th¡ng cÛng tr¿c ti‰p g¥p anh Chu Phác và ÇÜ®c anh Chu Phác bàn båc k‰ hoåch tìm ki‰m. Tôi hËn cháu ra Hà N¶i vào ngày 11 ho¥c 12 tháng 12. NhÜng cháu liên hŒ v§i anh Chu Phác, và anh Chu Phác yêu cÀu Th¡ng phäi liên hŒ v§i anh NguyÍn Væn Nhã, m¶t nhà ngoåi cäm ª TP HÒ Chí Minh.

Ngày 10.12 dÜÖng lÎch, NguyÍn Væn Nhã Çáp Ùng yêu cÀu cûa Th¡ng, nói mÃy chi ti‰t cø th‹ (qua ÇiŒn thoåi):

A/ VÎ trí cûa m¶ Çúng nhÜ các nhà ngoåi cäm ª Hà N¶i Çã nói.

B/ Cách m¶ Ƕ hÖn 3m vŠ phía Tây có 1 cây hoa Çåi, hoa tr¡ng cao 3m.

ã Cånh m¶, cách 1m50 có bøi cÕ khô cao hÖn 1m.

ã Trên m¶ có 3 mänh thu› tinh ho¥c sành lÃp lánh.

ã 5 hôm n»a, anh ljn thì cách m¶ mÃy mét có con gà trÓng ki‰m æn ª Çó.

ã M¶ gÀn vÛng nܧc.

Th¡ng ra ljn Hà N¶i này 13.12.2000 và ngay lÆp tÙc Th¡ng hoåt Ƕng ráo ri‰t Ç‹ thúc ÇÄy cu¶c tìm ki‰m Çi t§i k‰t quä. TØ 13.12, Th¡ng rÃt nhiŠu lÀn xuÓng th¿c ÇÎa vùng nghi là có m¶ bà Câu Ç‹ khäo sát ÇÎa hình và ÇÓi chi‰u v§i nh»ng gì các nhà ngoåi cäm Hà N¶i và NguyÍn Væn Nhã Çã nói. Th¡ng liên hŒ nhiŠu v§i nh»ng dân cÜ làm nhà thành xóm ª chung quanh cái bãi có m¶ bà Câu và hÕi thæm ÇÜ®c rÃt nhiŠu tin tÙc cÀn thi‰t cho viŒc tìm ki‰m và bÓc m¶.

Ngày 14.12.2000, Çúng sau 5 hôm Çúng v§i ngày Th¡ng nói v§i anh NguyÍn Væn Nhã ª TP HÒ Chí Minh (tÙc là tØ ngày 10/12 ljn ngày 14.12), Th¡ng ljn th¿c ÇÎa thì quä có thÃy m¶t con gà trÓng xuÃt hiŒn ª ch‡ mà anh Nhã nói. Con gà này vÓn thÜ©ng bÎ nhÓt trong chuÒng gÀn Çó. NhÜng Çúng ngày Çó, nó låi ra ngoài và Çi chÖi. Nó xuÃt hiŒn m¶t lúc, rÒi nó låi vŠ chuÒng. Hôm Ãy anh Chu Phác cùng Çi v§i Th¡ng và cÛng cùng thÃy con gà trÓng Ãy.

6/ Có m¶t viŒc thu hút ngÜ©i tham gia n»a là: anh Chu Phác gi§i thiŒu và gia Çình tôi có cô em gái tôi và cháu Th¡ng là hai ngÜ©i ru¶t thÎt cûa bà Câu tìm ljn bà LÜÖng ThÎ Thanh Hà, ngÜ©i có khä næng g†i hÒn, nh© g†i giúp chÎ Câu vŠ Ç‹ gia Çình nói chuyŒn.

Ngày 15.12.2000, cô Xuy‰n và Th¡ng Çã ljn g¥p bà Thanh Hà. Qua cu¶c bà Hà ti‰p xúc v§i vong hÒn chÎ Câu và cho bi‰t: chÎ Câu bÎ ch‰t trong m¶t hoàn cänh Çau ǧn và kh° nhøc l¡m. Ch‡ m¶ Çang tìm là Çúng m¶ bà Câu rÒi, cÀn phäi gÃp rút tìm cách ÇÜa vŠ quê. ViŒc ÇÜa vŠ quê phäi ti‰n hành long tr†ng ÇÀy Çû. Bªi vì khi sÓng là cán b¶ quan tr†ng, nay cÛng là ngÜ©i quan tr†ng ª dܧi âm. ViŒc ÇÜa Çón không ÇÜ®c sÖ xuÃt.

7/ NhiŠu lÀn tôi cÛng muÓn ljn nÖi Ç‹ xem xét tình hình, nhÜng m†i ngÜ©i ÇŠu nói ÇÜ©ng hËp, ngoôn nghoèo khó Çi, tôi chÜa Çi ÇÜ®c, nhÜng có Th¡ng cho bi‰t xe vào ÇÜ®c ljn Çình Hoàng Mai và tØ Çình ra ch‡ Çó mÃt 100m. T¶i t¿ thÃy mình Çi ÇÜ®c. VÆy là m¶t hôm, khoäng 18.12, tôi cùng Th¡ng ljn ch‡ Çó. Tôi Çã ÇÜ®c nhìn thÃy ch‡ nghi là m¶ chÎ Câu, tôi ljn th¡p hÜÖng và khÃn chÎ. Tôi thÃy rõ tÆn m¡t và nh§ kÏ:

M¶ là m¶t mô ÇÃt cÛ, ÇÃt Çã Çen, cånh con ÇÜ©ng xi mæng nhÕ, gÀn m¶t ÇÀu tÜ©ng cøt và bên cånh m¶t vÛng nܧc dài ljn 2m, r¶ng khoäng 1m. Con ÇÜ©ng Çi tØ m¶t nhà dân ra ch‡ này. ñây là m¶t khoäng trÓng Ƕ 30m2, chung quanh có tÜ©ng và nhà che kín h‰t. Nhà dân mà chúng tôi ghé nh© làm bàn Çåp Ç‹ Çi ra m¶ là nhà chÎ Ngà. ChÎ Ãy rÃt quen thu¶c v§i các cu¶c tìm ki‰m và bÓc m¶ ª Çây và cho nhiŠu l©i khuyên b° ích. Cái vùng mÃy chøc thܧc vuông này còn rÃt nhiŠu m¶, Ƕ m¶t chøc m¶ Çã d¿ng bia ÇÀy Çû. Tôi quan sát và tôi thÃy rõ ÇÜ®c ng†n cây Çåi nhô lên tØ bÙc tÜ©ng hܧng ª Tây, cách m¶ chÎ tôi hÖn 3m, tôi thÃy rõ lùm cÕ khô ª trên cao hÖn 1m, vì lùm cÕ này m†c trên m¶t cái Óng xi mæng d¿ng ÇÙng.

Tôi trao Ç°i v§i Th¡ng và Chu Phác, xác ÇÎnh là: - ñÎa Çi‹m m¶ chÎ Câu coi nhÜ Çã xác ÇÎnh ÇÜ®c, hÖn 90% rÒi. ñ‰n lúc này tÃt cä các thông tin vŠ ÇÎa hình và ÇÜ©ng dÅn ngôi m¶, tÃt cä các ÇÎa tiêu chung quanh m¶ ÇŠu ÇÜ®c chÌ ra thÓng nhÃt, tuy cách diÍn Çåt có khác nhau và có Çôi chút sai lŒch. NhÜng Ç¥c Çi‹m vŠ ÇÎa Çi‹m cø th‹ cûa ngôi m¶ thì ÇŠu thÓng nhÃt cä. Tôi cÛng Çã tÆn m¡t nhìn thÃy hình thù ÇÃt ch‡ ngôi m¶. CÀn phäi t° chÙc bÓc m¶ s§m. Trong khi bÓc së nh© các nhà ngoåi cäm theo dõi và ÇiŠu chÌnh cho viŒc khai quÆt Çåt ÇÜ®c trúng møc tiêu.

Anh Phác còn muÓn làm m¶t thº nghiŒm n»a, yêu cÀu Th¡ng bÓc n¡m ÇÃt ª gi»a nÖi nghi là m¶ và vài n¡m ÇÃt ª chung quanh Çem vŠ Thái Bình (VÛ ThÜ) nh© m¶t ông thÀy xác ÇÎnh h¶. Nghe nói viŒc xác ÇÎnh này chính xác l¡m. Th¡ng gÃp rút Çi Thái Bình ngay, nhÜng ljn nÖi thì ông thÀy có thiŒn š Üu tiên cho m¶ liŒt sï (chÎ Câu là liŒt sï) nhÜng ông thÀy Çông khách quá, nh»ng khách Çã ch© lâu cÛng có ljn dæm chøc. Th¡ng thÃy tình hình là phäi ch© thì phäi ch© ljn 15-20 ngày, ho¥c ít nhÃt và ÇÜ®c Üu tiên chæng n»a cÛng phäi mÃt hàng tuÀn, ThÀy låi còn bÆn nhiŠu loåi lÍ låt khác n»a. Nên Th¡ng Çã trao Ç°i v§i anh Chu Phác và xin thôi không làm thº nghiŒm n»a. Vì rông cæn cÙ vào nh»ng thông tin Çã có, ta có th‹ ch¡c ch¡n ljn hÖn 90% rÒi, Ç¥c biŒt là anh Nhã ª TP HÒ Chí Minh mà cÛng cho nh»ng thông tin trùng v§i Hùng, BÄy, Hông ª Hà N¶i.

Næm s¡p h‰t, T‰t s¡p ljn, n‰u không khÄn trÜÖng thì viŒc kéo dài ljn sang næm mÃt.

Th¡ng cÛng không th‹ ª Hà N¶i th©i gian quá dài ÇÜ®c.

8/ Sau khi cân nh¡c, thì cä tôi và anh Phác, Th¡ng ÇŠu ch†n hai th©i Çi‹m Ç‹ ti‰n hành bÓc m¶, và Çó là rÖi vào nh»ng ngày tÓt, viŒc bÓc m¶ ti‰n hành së ÇÜ®c thuÆn l®i.

ñó là ngày 20-21 tháng 12 dÜÖng lÎch tÙc 25-26 tháng 11 âm lÎch. Lúc này Çã là 18-19/12 rÒi, s® gÃp quá, không chu Çáo ÇÜ®c. Vì th‰ chúng tôi ch†n th©i Çi‹m thÙ hai tÙc là ngày 27.12 dÜÖng lÎch tÙc là mÒng 2 tháng chåp âm lÎch.

o0o

Ngày 27.12.2000, tÙc 02 tháng Chåp næm Canh Thìn. Cä nhà tôi tÆp trung xuÓng m¶, thuê ngÜ©i khai quÆt. ViŒc khai quÆt ÇÜ®c ti‰n hành lúc 9 gi© sáng là gi© tÓt. Anh Phác cÛng có m¥t và chÌ Çåo.

Sau Çó viŒc khai quÆt phäi tåm dØng vì không th‹ ti‰n hành khi có m¥t tr©i soi, s® së t°n thÜÖng ljn hài cÓt. ñ‰n 5 gi© chiŠu (17 gi©) viŒc khai quÆt låi ti‰p tøc. ñ‰n 20 gi© thì Çã Çào sâu ÇÜ®c 60-70cm và huyŒt bÎ nܧc måch trào vào, phäi dùng máy bÖm, vØa bÖm vØa tát nܧc vØa Çào, vÅn chÜa thÃy ÇÜ®c dÃu tích gì.

Lúc này tôi hÖi hoang mang, vì tôi vÅn lo rông khi Çào th¿c ÇÎa, có th‹ låi có sai lŒch, mà không tìm ÇÜ®c trúng m¶ chÎ tôi, nhÜ nhiŠu trÜ©ng h®p khác, tôi Çã džc thÃy.

Lúc này bên cånh chúng tôi, không có nhà ngoåi cäm nào Ç‹ hÕi š ki‰n. Bích Hông thì Çi xa Hà N¶i, không có liên hŒ, các ngÜ©i khác thì ÇŠu vܧng bÆn (ho¥c Çi h†c, ho¥c Çi công tác).

NhÜng nh»ng ngÜ©i tham gia Çào thì là nh»ng ngÜ©i Çã Çào nhiŠu và cÛng Çào nhiŠu ª vùng này và cho bi‰t: H† có khä næng xem xét hài cÓt mà kh£ng ÇÎnh ÇÜ®c hài cÓt nam hay hay hài cÓt n» ho¥c c« to nhÕ cûa các cháu ª ch‡ Çào vŠ cho tôi bi‰t là Çã Çào sâu hÖn 2m và Çã chåm vào m¶t cái ti‹u sành. Lúc này Th¡ng nh§ låi nh»ng thông tin cûa bà PhÜ®ng ª ñåi Kim. Bà PhÜ®ng nói:

ã ñÎa Çi‹m m¶ là Çúng rÒi

ã Hài cÓt còn và ª trong hòm g‡, hòm Çã v«.

ã Phäi Çào sâu khoäng 1m80 ljn 2m, m§i tìm thÃy.

Tôi låi càng hÒi h¶p. Vì tÃt cä các nhà ngoåi cäm không ai nói ÇÜ®c rông chÎ tôi Çã có nôm trong ti‹u. Bích Hông chÌ nói khi chÎ tôi ch‰t thì ngÜ©i bÎ phù và bÎ chôn nôm nghiêng. Nh»ng ngÜ©i khác thì ngÜ©i nói chÎ tôi bÎ chôn trong hòm g‡, ngÜ©i thì bäo không có hòm.

Tôi thì tôi suy Çoán: Khoäng nh»ng næm 40 Ãy thân phÆn m¶t ngÜ©i tù (mà låi tù C¶ng sän) thì khi ch‰t không th‹ ÇÜ®c chôn cÃt chu Çáo. NhiŠu l¡m thì cÛng có mot† áo quan g‡ tåp, và rÃt có th‹ là m¶t bó chi‰u. Có th‹ không ljn n‡i nh‰ch nhác nhÜ nh»ng ngÜ©i ch‰t Çói næm 45 ho¥c nh»ng ngÜ©i bÎ tàn sát bªi bom Çån và càn quét. Vì tôi vÅn ch© Ç®i rông thi hài chÎ tôi së chÌ là nh»ng n¡m bùn ÇÃt Çen ngòm lÅn xÜÖng v§i ÇÃt. CÀn phäi nh¥t nhånh tØng mänh xÜÖng. Và së cÓ g¡ng tìm hàm ræng Çen mà tôi tin ch¡c là cûa chÎ tôi.

Sau này Th¡ng có cho tôi bi‰t là anh Nhã có nói là anh linh cäm thÃy rông hài cÓt cûa chÎ Câu có th‹ còn nguyên vì anh thÃy tín hiŒu phát ra månh l¡m và tín hiŒu månh Ãy làm nhiŠu ngÜ©i ngoåi cäm ÇŠu có th‹ tìm thÃy ÇÎa Çi‹m cûa ngôi m¶.

Lúc này anh Phác có liên hŒ ÇiŒn thoåi ÇÜ®c v§i anh Nhã ª TP HÒ Chí Minh. Anh Nhã lúc 16 gi© có hܧng dÅn:

- ñào sâu 60-70 cm n»a.

- ñào ch‰ch vŠ phía ngÜ©i m¥c áo xanh nhåt.

- ñào vŠ phía rãnh nܧc.

ThÄm Thúy Hoàn lúc 9 gi© 30 cÛng ljn xem ch‡ Çào và xác nhÆn là Çào Çúng ch‡ rÒi, lúc 16 gi© 10 qua ÇiŒn thoåi, cô Hoàn cÛng hܧng dÅn thêm:

ã ñào vŠ phía rãnh nܧc.

ã ñào sâu ljn hÖn 2m.

ã ñào vuông thành s¡c cånh, ÇØng Çào lòng chäo.

Bà LÜÖng ThÎ Thanh Hà cÛng kh£ng ÇÎnh ch‡ Çào Çúng rÒi và bà cam Çoan: Tôi nói tôi chÎu trách nhiŒm.

Lúc 21 gi© 30, khi anh Nhã ÇÜ®c thông báo là Çã Çào chåm ti‹u, thì anh Nhã cho bi‰t: Trܧc Çây có gia Çình h† Çã Çào Ç‹ tìm m¶ nhà h†, nhÜng h† thÃy nhÀm lÅn nên h† Çã ÇÜa hài cÓt bà Câu vào ti‹u và chôn låi cÄn thÆn tº t‰. Thông thÜ©ng ª nhiŠu nÖi cÛng có viŒc làm nhÜ vÆy.

CÛng lúc này anh Nhã còn nh¡c nhª là phäi khÃn các vong linh phù h¶ cho b§t nܧc ª các måch tràn vào huyŒt. Con tôi, Th¡ng có cho tôi bi‰t: Th¡ng có th¿c hiŒn s¿ khÃn vái và quä là nܧc có b§t Çi, có giäm sÙc tràn vào huyŒt, viŒc Çào b§i ti‰p tøc và ÇÜ®c thuÆn l®i hÖn.

Các ngÜ©i dân chung quanh ch‡ Çào Çã chÙng ki‰n nhiŠu cu¶c Çào nhÀm, cÛng Çã kh£ng ÇÎnh rông: Có nhÜ vÆy. Cái ti‹u Ç¿ng hài cÓt chÎ Câu là cái ti‹u có tu°i th† khá cao cách Çây mÃy chøc næm rÒi. ñó là phong tøc thông thÜ©ng cûa dân ta.

VÆy là hài cÓt chÎ Câu còn gÀn nhÜ nguyên vËn. XÜÖng s† còn nguyên và rÃt to (lúc ª nhà chÎ tôi là ngÜ©i cao l§n và béo tÓt) hai hàm ræng còn gÀn nhÜ Çû và là ræng Çen.

Nh»ng ngÜ©i Çào khi bÓc hài cÓt, có nhÆn xét là xÜÖng chân tay to th‰ này là xÜÖng cûa ngÜ©i to l§n. Và khi ÇÜa änh cûa chÎ Câu cho h† xem h† ÇÓi chi‰u v§i xÜÖng s†, thì h† bäo là rÃt kh§p và Çúng Çây là m¶ bà Câu.

22 gi© 30 thì m†i s¿ chuy‹n cÓt sang ti‹u m§i quách m§i, có rºa nܧc thÖm, ܧp trà thÖm và b†c trong väi ÇÕ ÇÀy Çû, Çã hoàn thành xong xuôi.

Sau Çó Th¡ng và em là Quang, cùng m¶t cháu trong h† vŠ lÃy änh, lÃy bia kh¡c s¤n và bát hÜÖng ÇÜa bà Câu Çi ngay vŠ Thái Bình.

Th‰ là viŒc tìm m¶ và bÓc m¶ chÎ Tå ThÎ Câu nhà tôi hoàn thành vào 24 gi© ngày 27.12.2000 tÙc 02 tháng chåp Canh Thìn.

Gia Çình tôi hoàn thành ÇÜ®c viŒc quy tÆp các hài cÓt BÓ tôi, MË tôi, ChÎ tôi vŠ quê ª làng xã quê quán. ChÎ tôi ÇÜ®c chÃm dÙt 56 næm bÖ vÖ ÇÃt khách.

Ngày 28.12.2000 tÙc 03.12 Canh Thìn, hài cÓt chÎ Câu ÇÜ®c Ç‹ ª nhà lÍ truy ÇiŒu ÇÜ®c cº hành và hài cÓt ÇÜ®c ÇÜa ngay ljn nghïa trang trung tâm huyŒn.

Cä nhà tôi sung sܧng.

Cä h† tôi vui mØng.

Cä làng tôi ÇŠu vui vÈ.

LÍ tang Çã ti‰n hành tr†ng th‹ nÖi ngôi nhà và mi‰ng ÇÃt chÎ tôi Çã ÇÜ®c sinh ra và l§n lên trong ngày 28.12.2000.

Gia Çình tôi làm xong ÇÜ®c m¶t viŒc l§n, giäi toä ÇÜ®c n‡i ân hÆn cûa tôi, em tôi và con tôi tØ mÃy chøc næm nay. Tôi rÃt chân thành cäm Ön anh Chu Phác và các nhà ngoåi cäm: NguyÍn Kh¡c Bäy, DÜÖng Månh Hùng, ThÄm Thuš Hoàn, Phan ThÎ Bích Hông, NguyÍn Væn Nhã, Tô Xuân ñåo, và cä anh NguyÍn Væn Liên, bà CÜ©m, chÎ LÜong ThÎ Thanh Hà, chÎ NguyÍn ThÎ PhÜ®ng là nh»ng ngÜ©i Çã góp sÙc giúp gia Çình tôi viŒc này.

Tôi nhÆn thÃy các nhà ngoåi cäm có khä næng Ç¥c biŒt là có thÆt. Tôi ÇÜ®c džc, ÇÜ®c nghe nhiŠu, tôi thÃy Çây là m¶t s¿ thÆt. Và s¿ thÆt Çó là có rÃt nhiŠu ngÜ©i có tài lå. Tài lå Çó, ta nghe lÀn ÇÀu thì coi nhÜ không thÆt. VÃn ÇŠ là hiŒn nay m†i ngÜ©i nên ÇÓi xº v§i nh»ng tài lå này nhÜ th‰ nào? Không th‹ có ki‹u bác bÕ m¶t cách thô thi‹n và giän ÇÖn, cÛng không th‹ nguœ biŒn Ç‹ bác bÕ. M†i ngøy biŒn së ÇŠu søp Ç° trܧc s¿ thÆt hi‹n nhiên.

Các thông tin, các nhà ngoåi cäm thÃy không th‹ lúc nào cÛng chính xác và chính xác 100%. Vì s¿ thu nhÆn cûa h† (trông thÃy và nghe thÃy) cÛng có nhiŠu y‰u tÓ th©i gian và không gian tác Ƕng. TrÜ©ng h®p cûa tôi, tôi thÃy có nhiŠu chi ti‰t sai lŒch nhau và không Çúng h£n. NhÜng nh»ng thông tin Çúng và kh§p nhau thì nhiŠu.

Riêng tôi, tôi thÃy tôi có Çû cæn cÙ và nhÃt là linh cäm thÃy có m¶t s¿ tin tܪng v»ng ch¡c vào khä næng cûa các nhà ngoåi cäm.

Tôi thÃy Çó là nh»ng næng l¿c l§n không phäi chÌ có ích cho s¿ tìm m¶ và g†i hÒn Ç‹ giäi quy‰t nh»ng vÃn ÇŠ gia Çình. Mà rÃt có th‹ huy Ƕng nh»ng næng l¿c này vào viŒc xây d¿ng ÇÃt nܧc vŠ væn hoá, chính trÎ, nhÜng không nên và không ÇÜ®c phép vì bÃt cÙ lš do gì mà bài bác, mà kÿ thÎ và thÆm chí cÃm Çoán.

Có tài Lå (ngoåi cäm, ch»a bŒnh) mà có m¶t ngÜ©i dân bi‰t ljn, là cÀn có chính sách ÇÓi Çãi và sº døng, chÙ không th‹ ki‰m c§ - không có giÃy phép - Ç‹ ngæn ngØa cÃm Çoán. ChÌ có cu¶c sÓng và nhân dân là ngÜ©i phán xét chính xác và công bông hÖn nhiŠu cÖ quan - có quyŠn cho giÃy -.

Ngày 30.12.2000

TÙc ngày 5 tháng chåp Canh Thìn

TrÀn ñ¶

(97 TrÀn HÜng ñåo - Hà N¶i)

ñT: 9.424673

Chú thích:

HiŒn nay tôi còn có bæng ghi âm cu¶c nói chuyŒn cûa DÜÖng Månh Hùng và bæng ghi âm cu¶c nói chuyŒn (g†i hÒn) cûa chÎ LÜÖng ThÎ Thanh Hà v§i em gái tôi.

Tôi cÛng có m¶t bæng ghi hình cu¶c khai quÆt hài cÓt chÎ Câu và tang lÍ ª quê nhà.