Nguyeãn Höõu Huøng-Toronto

Buoåi chieàu muøa Ñoâng vôùi nhöõng côn tuyeát ñoå khaép caû maët ñöôøng, treân khaép cuøng caùc noùc nhaø; phuû kín nhöõng thaân caønh caây khoâ khan, laáp laùnh traéng nhö nhöõng caønh boâng vaõi.Con ñöôøng vaéng tanh, khoâng moät boùng ngöôøi ñi laïi.Caûnh vaät caøng theâm coâ ñôn vaø vaéng laëng. Tuy chieàu muoän nhöng baàu trôøi vaãn coøn saùng, moät thöù
aùnh saùng môø nhaït phaûn chieáu do lôùp tuyeát bao phuû khaép caû maët ñaát caøng laøm cho caûnh vaät theâm neùt u hoaøi, caøng gaây cho taâm hoàn cuûa keû löõ thöù nhö toâi laâng laâng hoøa cuøng moät thöù caûm giaùc say meâ nhö ñang thöôûng thöùc moät baûn nhaïc thieàn vò nheï nhaøng. Moät vaøi con chim coøn soùt laïi bô vô bay tìm nhöõng maùi aám cho moät ñeâm tuyeát
ñoå.Loaøi chim coù bieát noù bô vô nhö con ngöôøi chaêng ?, hay chæ coù con ngöôøi môùi bieát bô vô treân coõi ñôøi naøy.Bô vô vôùi nhöõng sôï haõi vaø bô vô trong saùng taïo? Rieâng toâi caøng bô vô thì toâi caøng yeâu ñôøi vaø yeâu ngöôøi nhieàu hôn luùc naøo vì chính luùc bô vô ñoù laø luùc maø
toâi soáng cho toâi nhieàu nhaát.Cuõng nhö, haøng ngaøy toâi vaãn soáng ,vaãn thôû nhöng khoâng bieát mình thôû viø noù vaãn töï nhieân thôû ra vaøthôû vaøo vôùi moät löôïng oxy khoâng ñuû cho cuoäc soáng.Chính luùc ngoài im laëng vaø bô vô môùi bieát raèng mình ñang thôû vaø ñang soáng.
Nhöõng gioït caø-pheà ñaéng nhöng noù trôû thaønh ngoït dòu nhö nhöõng gioït maät ong môùi haùi töø thaân caây mang vaøo khi maø toâi vöøa hoùptöøng nguïm caø-pheâ vöøa ñoïc laïi cuoán Baûn Ñaøn Thoân Daõ cuûa Andreù Gide.Toâi ñaõ ñoïc maáy laàn roài vaø moãi laàn ñoïc vaãn caûm thaáy
taâm hoàn thanh thoaùt nheï nhaøng ,hoa töø  aùi nôû roä bay ñeán taän tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, hoøa nhaäp vaøo vuõ truï vaø roài trôû laïi traàn gian, nhaäp vaøo nhöõng hang cuøng ngoõ heûm ,nôi cuûa nhöõng con ngöôøi sinh ra vôùi bao noãi baát haïnh cuûa moät kieáp ngöôøi.Baây giôø môùi
bieát taát caû con ngöôøi duø baát haïnh hay khoâng , giaøu ngheøo hay quyeàn uy cao toät cuõng chæ laø con ngöôøi soáng trong noãi bô vô vaø hoaøn toaøn baát löïc tröôùc thieân nhieân.Andreù Gide ñaõ thaáy vaø ñaõ theå hieän tính töø aùi qua caâu chuyeän gaàn nhö soáng thöïc trong theá giôùi cuûa con ngöôøi. Caâu chuyeän noùi veà vò muïc sö ñem heát nhöõng loøng töø aùi cuûa mình nuoâi naáng vaø daïy doã moät ngöôøi con gaùi muø vaø caâm ñieác ñeå roài coâ gaùi aáy trôû thaønh moät con ngöôøi bình thöôøng trong xaõ hoäi.Vò muïc sö cuõng ñaõ traûi qua nhöõng côn soùng gioù trong gia ñình ñeå hoaøn thaønh xöù maïng nhöng taâm hoàn oâng vaãn an nhieân töï taïi.
Caâu chuyeän thaät ñôn giaûn vaø khoâng coù moät chuùt naøo goïi laø nöông theo kinh ñieån hay daïy ngöôøi ta phaûi hoïc vaø haønh ñoäng theo töø aùi nhöng chính noù ñaõ theå hieän troïn veïn  tính töø aùi hay noùi theo Laõo Töû “ Ñaïo khaû ñaïo phi thöôøng ñaïo“,hay theo lôøi Chuùa ñaõ noùi :”Ngöôøi khoûe maïnh khoâng caàn thaày thuoác, maø ngöôøi ñau oám môùi caàn.
Haõy veà hoïc cho heát yù nghóa cuûa caâu naøy:Ta muoán loøng nhaân chöù khoâng caàn teá leã”, ( Mt 9, 11-) , hay “ Ñaïo baûn voâ ngoân.Ngoânthuyeát thò voïng “.( Huyeát Maïnh Luaän- Boà Ñeà Ñaït Ma) Andreù Gide ñaõ cheát vaø ñaõ soáng laïi, nhaân vaät muïc sö cuõng ñaõ cheát
vaø ñaõ soáng laïi trong caùi tinh thaàn ñaïo baûn voâ ngoân aáy.Chính caùi taâm töø aùi môùi coù theå chuyeån hoùa con ngöôøi töø muoân löôïng kieáp vaø khai thò ngoä nhaäp cho cuoäc soáng hieän taïi.Töø aùi, töï noùboäc  phaùt moät caùch töï nhieân , moät söï caûm öùng say söa nhö khi  nghe
moät baûn nhaïc vöøa yù hay noãi rung ñoäng tröôùc söï gaëp maët ngöôøi maø mình yeâu thích.Noù khoâng theå do ai trao laïi cho mình vaø cuõng chaúng phaûi maát coâng ñoïc ngaøn laàn trang kinh ñieån môùi coù. Töø aùi chæ phaùt khôûi khoâng do ñoäng löïc naøo, noù chæ laø moät hieän töôïng töï nhieân nhö coù hoa thì phaûi coù muøi thôm cuûa noù.  Haõy ñoát heát taát caû caùc kinh ñieån daïy veà töø aùi,chæ ñeå laïicuoán Baûn Ñaøn Thoân Daõ naøy ñi vaøo trong taän cuøng hoá thaåm cuûa kieáp ngöôøi, vaøo saâu taän taâm hoàn cuûa con ngöôøi roài cuõng ñoát noù luoân khoâng coøn ñeå laïi moät daáu veát gì caû môùi theå hieän tinh thaàn töø aùi voâ ngoân .Taát caû caùc toân giaùo ñeàu daïy con ngöôøi laøm töø aùi nhöng chieán tranh moãi ngaøy caøng gia taêng aùc lieät vaø chieán
tranhnguyeân töû cuõng coù cô hoäi buøng noå baát cöù luùc naøo.Chæ khi naøo töøaùi ñöôïc ñaùnh thöùc, buøng noå töø trong taâm hoàn saâu kín cuûa con ngöôøi thì môùi hi vong khoâng coøn chieán tranh nöõa. Chieán tranh seõ bay theo nhöõng côn möa phuøn ñi veà coõi hö voâ baát taän.
Soáng töï nhieân laø soáng theo leõ ñaïo. Ñaïo laø töø aùi, laø voângoân.Caùi voâ ngoân chæ coù theå hieåu ñöôïc baèng thöïc chöùng taâm linh. Con ngöôøi phaûi traûi qua nhöõng noãi coâ ñôn hôn nöõa trong töøng giaây phuùt tænh giacù ,theo doõi töøng hôi thôû môùi coù theå thaáy ñöôïc ñaïo
laø gì chöù khoâng theå thaáy qua baèng kinh ñieån hay vaên töø.Con ngöôøi phaûi soáng trong coâ ñôn môùi coù saùng taïo.Saùng taïo laø tænh giaùc, laø söï tænh thöùc cuûa noäi taâm trong nhöõng ñeâm ñaøi trieàn mieân meâ nguõ , trong traïng thaùi naøy, con ngöôøi soáng nhö cheát. Tænh giaùc laømcon ngöôûi soáng laïi trong caùi soáng, trôû veà vôùi traïng thaùi thieân nhieân, coù hoa thì phaûi coù muøi vò cuûa noù. Phaät vaø Chuùa khoâng daïy chuùng ta laøm töø aùi maø chính caùc ngaøi
ñaõ ñaùnh thöùc chuùng ta, ñaùnh thöùc caùi taâm töø aùi cuûa mình ñeå noù vöôït leân treân coõi ñôøi thô moäng naøy,vöøa laøm ngöôøi, vöøa soáng chongöôøi vaø cho mình.Phaät vaø Chuùa khoâng phaûi laø nhöõng ñaáng coù hìnhtöôùng coù thaät nhö con ngöôøi maø chæ laø hình aûnh töôïng tröng caùi chaân thieän myõ,caùi leõ soáng phuø hôïp vôùi thieân nhieân, theå hieän cuûa töø aùi, cuûa ñaïo baûn voâ ngoân.Ñoù laø hình aûnh cuûa vò muïc sö trongtaäp saùch nhoû naøy maø chính Andreù Gide ñaõ ñaùnh thöùc chuùng ta haõythöùc daïy trong côn moäng du giöõa ban ngaøy.

Con ñöôøng cuûa chuùng ta ñi vaø soáng tuy khoâng coù nhöõng hoa thôm nhö muøa Xuaân ôû vuøng trôøi Baéc Myõ, nhöng chuùng ta haõy bieán noùthaønhnhöõng vöôøn hoa vôùi muoân ngaøn hoa thôm coû daïi, sôùm cuøng hoøa nhaäp vaøo vuõ truï bay ñeán taän tam thieân ñaïi thieân theá giôùi ñeå taùcphaåm  Baûn Ñaøn Thoân Daõ khoâng coøn laø moät taùc phaåm bô vô trong doøng
sinhmeänh con ngöôøi. Noù seõ bieán cuoäc ñôøi thaønh cuoäc ñôøi vaø chuùng ta trôû thaønh chính chuùng ta, ñoùn nhìn nhau trong nieàm tin yeâu vôùi nhöõng nuï cöôøi hoàn nhieân cuûa ñöùa beù leân ba.