B Q MÏ Dung

 "Anh nói thiŒt cho cô TÜ nghï. Cô nên suy nghï låi.
ChuyŒn tình yêu và hôn nhân cûa cô TÜ tui không có ý ngæn cän Çâu, nhÜng cô TÜ à...cô có thiŒt hånh phúc không thì m§i là ÇiŠu quan tr†ng. L©i anh Ba nói làm cho tôi suy nghï. Trong nhà tôi, anh Ba là ngÜ©i gÀn gÛi tôi nhÙt.
 Anh Ba tánh tình hiŠn lành, ít nói, dÍ dãi và Çôi khi có hÖi "ba phäi" sao cÛng Çܶc. Tuy nhiên, anh là ngÜ©i thÜÖng tôi nhiŠu nhÙt, an ûi và thông cäm hoàn cänh khó khæn cûa tôi.

Nh»ng ngày cuÓi tuÀn thÜ©ng là nh»ng ngày vui nhÙt trong gia Çình tôi. TÃt cä anh chÎ em h†p m¥t,ba tôi ÇÜ®c nghÌ ngÖi, các anh chÌ em nghÌ h†c quây quÀn bên nhau và má tôi hay nÃu các món æn , cä nhà cùng æn chung; Çôi khi bác Ba, cô TÜ cûa tôi cÛng ghé ljn chÖi Çó là nh»ng ngày hånh phúc nhÙt trong th©i thÖ Ãu cûa tôi. NhÜng, nh»ng ngày gÀn Çây m‡i dÎp h†p m¥t cuÓi tuÀn trª thành m¶t ngày Çau kh° nhÃt cho tôi. ChuyŒn yêu ÇÜÖng cûa tôi ÇÜ®c các anh chÎ em Çem ra làm ÇŠ tài và ch¡c ch¡n tôi là "nån nhân" bÃt Ç¡c dï. Nói cho cùng, các anh chÎ em tôi không phäi Çem chuyŒn cûa tôi ra làm ÇŠ tài Ç‹ nói vì ghét bÕ gì tôi, mà trái låi, vì tình thÜÖng yêu tôi, mong muÓn tôi ÇÜ®c hånh phúc. (Tôi là con gái ÇÀu, trên tôi có anh Hai, anh Ba) ChuyŒn tôi  có ngÜ©i yêu nhÜ m¶t trái bom n° trong cæn nhà nhà hånh phúc cûa tôi. M¶t hôm, (tôi không còn nh§ là ngày thÙ mÃy,) trong bu°i cÖm chiŠu, th¢ng Út n° phát súng ÇÀu tiên:
- ChÎ TÜ có bÒ.
Mèn Çét Öi, con gái l§n có bÒ là chuyŒn Çâu có gì "Àm ï?" nhÜng th¢ng Út còn thêm: "BÒ chÎ TÜ là ngÜ©i "nÅu" Câu chuyŒn b¡t ÇÀu tØ Çó.
Tôi vÅn không hi‹u tåi sao, và tØ khi nào m†i ngÜ©i chung quanh tôi, bån bè, hàng xóm...thÜ©ng g†i "ngÜ©i nÅu" Ç‹ chÌ ngÜ©i MiŠn Trung. và "NgÜ©i NÅu" còn hàm š nghïa là mÅu ngÜ©i "khó khæn". Câu chuyŒn bÃt ÇÀu tØ ông hàng xóm. CÛng nên nói thêm là cái xóm nhÕ cûa tôi "r¥c" ngÜ©i Nam, và theo ông Bác tôi thì "NgÜ©i Nam mình nghï gì nói nÃy, th£ng th¡n, ru¶t Ç‹ ngoài da". Khi ông hàng xóm d†n vŠ khu xóm nhÕ thì m†i chuyŒn trª nên "Có vÃn ÇŠ." Ông ít khi giao thiŒp v§i chung quanh, nhà cºa Çóng im Ìm, m†i chuyŒn Çi vŠ âm thÀm l¥ng lë, con cái trong nhà s® ông m¶t phép, cä bà v® cÛng không dám hó hé n»a là? Ông Çánh con, la v®?...nói chung thì dܧi m¡t cûa bà con trong xóm, ông ta là m¶t ngÜ©i Ƕc tài Ƕc Çoán, ít khi Ç‹ l¶ nh»ng vui buÒn ra ngoài m¥t.
Gia Çình ông "b‰ quan tÕa cäng" không Ç¥t "quan hŒ ngoåi giao" v§i bÃt cÙ gia Çình nào trong xóm. M¥c dù ông không làm phiŠn hà gì ljn bà con trong xóm, ông vÅn tham d¿ các Çám gi‡ kÎ cûa bà con khi ÇÜ®c m©i. Tuy nhiên, gia Çình ông "kín c‡ng cao tÜ©ng" nó "làm sao" ÇÓi v§i cu¶c sÓng "xí
xái" cûa bà con Nam Kÿ. Và không bi‰t do Çâu ..."ngÜ©i nÅu khó tánh."

TØ nh»ng ÇiŠu gây "Ãn tÜ®ng" vŠ hình änh m¶t gia Çình nhÜ th‰, viŒc th¢ng Út phát giác là m¶t chuyŒn Ƕng tr©i. M¶t ngày nghÌ cuÓi tuÀn, cä nhà sau b»a æn, tôi Çúng lên d†p dËp ...thì ba tôi "phán":
- Con TÜ Ç‹ em nó d†n, con ngÒi låi Çây ba có chút chuyŒn muÓn nói v§i mày.
Nghe m¶t câu nói rÃt bình thÜ©ng, vui vÈ gÀn gÛi nhÜ th‰, nhÜng chân tay tôi b‡ng quíu låi bܧc Çi không muÓn v»ng. HÒi h¶p, lo l¡ng....tôi ngÒi xuÓng:
- Då ba.
- Ba nghe th¢ng Út nói mÀy có bÒ? Ba tôi cÜ©i nói khi tôi vØa ngÒi xuÓng.
- Con cÛng thÃy nè ba ! Con em gái k‰ tôi xác nhÆn.
- Ba thÃy chuyŒn Çó không có gì lå. Trai l§n có v®,  gái l§n có chÒng là chuyŒn bình thÜ©ng mà. NhÜng ba nghe con quen v§i ngÜ©i NÅu hã?
Tr©i Öi, tôi muÓn b‹ cái ÇÀu luôn. ¯a, tåi sao m†i ngÜ©i låi quan tâm ljn chuyŒn này? "NgÜ©i NÅu thì nÅu ch§ có sao Çâu?" Tôi nói thÀm trong bøng nhÜ vÆy.
Má tôi nhË nhàng hÖn:
- Ba má không cÃm chuyŒn bÒ bÎch, nhÜng con có thÃy ông hàng xóm nhà mình hông. Nhà h† khó khæn nhÜ vÆy con liŒu có chiu ÇÜ®c hông? Nhà ngÜ©i ta là "Công Dung Ngôn H?nh" nào là "Phu Xܧng Phø Tùy"...con nh¡m sÙc con có qua cÀu ÇÜ®c không?
Th¢ng Út xen vô:
- Con quen v§i th¢ng con cûa °ng, ba nó la nó hoài, còn mÃy chÎ nó Çó hä...h°ng có giÓng mình Çâu!
Ba tôi trÀm ngâm:
- NgÜ©i Trung h† khó l¡m Çó con. N‰u con bÒ bÎch chÖi cho vui thì h°ng sao, n‰u con vŠ làm dâu nhà h† thì ba h°ng bi‰t nói làm sao! Má mày nói gì Çó...hà..hà! cái gì mà công dung ngôn hånh...mà mày thì...
Con em tôi xía vô:
- Con thº nghï mình Çem chi TÜ ra chÃm thº coi sao ha! Nó nói xong còn cÜ©i ha hä ra cái ÇiŠu thích thú. Mình phäi chÃm Çi‹m trܧc khi "bi‹u quy‰t" chÎ TÜ nhà mình có Çû Çi‹m không. Ba Má tôi cÜ©i xòa, ba tôi gÆt ÇÀu:
- MÃy ÇÙa tøi bay nghï sao nè?
ñu®c th‹ nhÜ lân thÃy pháo, mÃy ÇÙa em tôi nhao nhao Çông š!
- ñ‹ con làm bäng kê khai chÎ.  Con thÃy chÎ TÜ vŠ "Công"..à... mà công là gì hä má?
- à, công là công viŒc, là may vá thêu thùa, làm cÖm d†n dËp trong nhà...nói chung là nhÜ vÆy.
- NhÜ vÆy chÎ TÜ mình làm sao tä.  NÃu æn hä...chà chà...cái này coi b¶ khó nuÓt à chÎ TÜ !
Tháng Út ré lên:
- ChÎ TÜ nÃu cÖm ...nó ch»a kÎp nói h‰t câu Çã bÎ con chÎ nó ÇÓp chát liŠn.
- MÀy im Çi!  mày Ç‹ tao coi ...cÖm thì nÃu ÇÜ®c nè, cá kho thì  cÛng tàm tåm, còn canh chua thì hÖi ...hÖi không ÇÜ®c ngon l¡m...còn thêu may c¡t ...hä...chà chà...cái này hình nhÜ chÜa có "næng khi‰u" . CÀn cÓ g¡ng thêm.
Má tôi lên ti‰ng:
- Tøi bay Çang làm cái gì vÆy hä?
- Ba má nói "Công dung ngôn hånh" "tÙ ÇÙc tam tòng" thì con Næm nó Çang làm bäng "báo cáo t°ng k‰t" Çó. Anh Hai tôi cÜ©i nói - NgÜ©i ta h°ng phäi ngÜ©i mình, cho nên con t¿ thÃy con có nhiŒm vø phäi làm cho ra chuyŒn này. Con em gái tôi làm "m¥t nghiêm" rÒi ti‰p.
- Thôi ÇÜ®c rÒi. "Công" thì tåm phê "tåm ÇÜ®c, trung bình cÀn cÓ g¡ng thêm"...
- Còn "Dung" thì sao nè.
Nghe th¢ng Út hÕi, b‡ng dÜng cä nhà quay m¥t "chi‰u tܧng" vào tôi. TØ lâu tôi chÜa bao gi© bÎ cänh này.  Hàng chøc Çôi m¡t quay låi nhìn, tôi ch®t nghe Çôi má nóng bÕng. Có lë thÃy tôi Çã mŒt, anh Ba tôi nhäy ra cÙu bÒ:
- Cái này khó mà nói l¡m. D¿a vô tiêu chuÄn nào Ç‹ "Cân Ço Çong ljm." Tao ÇŠ nghÎ..."XÃu ÇËp tùy ngÜ©i ÇÓi diŒn " Çi nghen.
CÛng th¢ng Út låi ré lên:
- ñó là kinh nghiŒm Çau thÜÖng cûa anh Ba Çó nghen. Còn chuyŒn anh Ba thì làm sao?
Anh Ba tôi nåt:
- Im Çi mày!

Ba Má tôi ngÒi im l¥ng cÜ©i nhìn lÛ con nhao nhao "chÃm Çi‹m." PhÀn tôi m¡c c« cÙng ngÜ©i. Không ng© chuyŒn cûa tôi låi là ÇŠ tài cho cä nhà tham gia "góp š" ñÙa em gái tôi nó Çang theo nghành SÜ Phåm, mÖ Ü§c cûa nó là Çܶc làm cô giáo. ñây là dÎp cho nó "th¿c tÆp" nó phê liŠn:

- ñÜ®c rÒi.  Công Dung coi nhÜ thông qua. Bây gi© "Ngôn"...ChÎ TÜ Çang theo h†c nghành phát thanh...nhÜ th‰ thì gi†ng nói cûa chÎ tuy "ca không hay, Çàn nghe cÛng dª" nhÜng ch¡c ch¡n là "nói" thì "ng†t nhÜ ÇÜ©ng cát mát nhÜ ÇÜ©ng phèn" rÒi. Coi nhÜ "Trên trung bình" nhÜng cÀn có "phÜÖng hܧng phát huy thêm tiŠm næng s¤n có".

Tôi than thÀm "Tr©i Öi là tr©i.." mÃy anh chÎ em nhà tôi làm nhÜ m¶t bu°i h†p "giao ban" cûa m¶t cÖ quan. Tôi thÃy con nhÕ em tôi cÛng có chút khä næng làm "cô giáo nhà trÈ?" M†i ngÜ©i cÜ©i xòa khi nghe con em tôi "chÃm Çi‹m."
- Bây gi? còn m¶t Çi‹m chót n»a là h‰t. M†i ngÜ©i thÃy sao ?
- Hånh ki‹m tÓt. Bi‰t giúp Ç« bån bè. Tháng Út nói l§n.
- Sao mÀy bi‰t? Anh Ba tôi hÕi låi.
- B»a trܧc d†n h¶c tû chÎ cho em džc t© h†c bå cûa chÎ khi chÎ còn ª trung h†c ph° thông.
- ChuyŒn Çó lâu rÒi không tính. Anh Ba tôi cÜ©i ?
- NhÜng ...nhÜng bây gi© mình làm sao chÃm Çi‹m? Con nhÕ em bÓi rÓi.
- B»a trܧc nó có giúp tao ÇÜa cái thÜ cho con bÒ tao cùng trÜ©ng v§i nó. NhÜ vÆy là bi‰t giúp Ç« ngÜ©i khác rÒi.  Anh Hai tôi xen vô!
- Không ÇÜ®c, anh em giúp nhau không tính.
- Sao låi không tính ch§ ?. Anh em nhÜ th‹ tay chân mà. Th¢ng Út phän ÇÓi.
- Thôi, thô?..ÇÜ®c rÒi.  Quy‰t Çinh nhÜ vÆy Çi.  NhÕ em ÇÒng š phê cho tôi "hånh ki‹m tÓt."
Và nó t°ng k‰t:
- Sau khi duyŒt các tiêu chuÄn ÇÜ®c ÇÜa ra m¶t cách khách quan và vô tÜ ÇÒng thanh quy‰t nghÎ...

M¥c dù các anh chÎ em và ba má tôi không phän ÇÓi quyŒt liŒt quy‰t Çinh lÃy chÒng cûa tôi ,nhÜng, nh»ng Ãn tÜ®ng vŠ ngÜ©i Trung cÛng làm cho tôi âu lo. Tôi suy nghï nhiŠu vŠ hånh phúc cûa Ç©i tôi. Chúng tôi quen nhau khi cùng h†c tåi trÜ©ng KÏ ThuÆt. Chúng tôi làm cùng ngành. Trong th©i gian
h†c, ngÜ©i bån m§i cûa tôi Çã giúp bån bè cÛng nhÜ Çã giúp tôi rÃt nhiŠu, anh là m¶t sinh viên xuÃt s¡c, có tÃm lòng bao dung, bi‰t giúp Ç« bån bè...nhÜng tánh anh hÖi nhút nhát. Ngày ra trÜ©ng anh là sinh viên LJ thû khoa, và chúng tôi phøc vø tåi thành phÓ. Nh»ng ngày chúng tôi yêu nhau, nhÜ bao nhiêu c¥p tình nhân khác trên cõi Ç©i này. Chúng tôi muÓn Çi ljn hôn nhân.

V§i tôi, hôn nhân là Çoån khªi ÇÀu cho tình yêu. Hôn nhân không phäi là k‰t thúc cho m¶t chuyŒn tình. Th©i gian yêu nhau là th©i gian thÖ m¶ng, nhìn thÃy nhau ª nh»ng Çi‹m tÓt ÇËp mà thôi. Yêu nhau là cùng nhìn vŠ m¶t hܧng hay cä hai cùng nhìn nhau? Sách vª tình yêu, nh»ng cÄm nang tình
trÜ©ng....nhÜng có bi‰t bao nhiêu c¥p tình nhân k‰t thúc chuyŒn tình b¢ng m¶t tiŒc cܧi và së sÓng chung v§i nhau ljn h‰t ki‰p này. Tôi không bi‰t và không có nhiŠu kinh nghiŒm trong tình trÜ©ng, nhÜng má tôi, m¶t ngÜ©i Çàn bà suÓt cu¶c Ç©i chÌ bi‰t có chÒng con, m¶t ngÜ©i Çàn bà miŠn Nam chân thÆt Çã cho tôi "cûa hÒi môn" trên ÇÜ©ng theo chÒng vŠ "Làm dâu xÙ lå" Tôi nh§ mãi: "Con å, ngÜ©i nào cÛng là ngÜ©i. Ai ai cÛng có chûng tº PhÆt. Tâm con ngÜ©i vÅn hiŠn lÜÖng. Hãy ÇÓi xº v§i nhau b¢ng cái tâm chân thÆt thì së nhÆn ÇÜ®c s¿ chân thÆt. Nhân nào quä nÃy". ñó là hành trang tôi mang theo vŠ nhà chÒng. Ba tôi, m¶t ngÜ©i cha rÃt hiŠn tØ, cªi mª v§i con cái, trung tín v§i bån bè, thÜÖng yêu anh em. TØ Çó tôi mang theo trong máu cûa tôi ÇÙc tánh cao quš Çó.

Tôi quy‰t ÇÎnh nhÆn l©i cÀu hôn, và làm Çám cܧi v§i ngÜ©i tôi yêu, cho dù có nhiŠu âu lo do nh»ng Ãn tÜ®ng chung quanh "áp l¿c" trên tôi.

Tôi ljn nhà chÒng trong m¶t bÓi cänh cûa nhà chÒng không ÇÜ®c nhÜ xÜa. Nh»ng ngày huy hoàng cûa gia Çình nhà chÒng Çã h‰t. NhÜng chúng tôi tu°i trÈ, có h†c vÃn, có viŒc làm nên chúng tôi không lo ngåi gì cho tÜÖng lai cûa chúng tôi. Tôi theo chÒng vŠ làm dâu nhà chÒng v§i tâm trång vØa mØng vui vØa lo l¡ng. Tôi vÅn là cô gái Nam Kÿ "có sao nói vÆy," vŠ làm dâu m¶t gia Çình có "nŠ n‰p gia phong" thÆt là khó. Tuy nhiên, "lù khù ông Cù Ƕ mång," nh»ng bà chÎ dâu, chÎ chÒng, em chÒng...dÀu trai, dÀu gái, nh»ng ÇÙa cháu chÒng...Çã cho tôi bܧc nh»ng bܧc ÇÀu trên con ÇÜ©ng làm v®, làm dâu thÆt dÍ chÎu.

Ngày ÇÀu tiên tôi ÇÜ®c d¿ Çám gi‡ bên nhà chÒng. Các chÎ dâu, chÎ gái, em gái cûa chÒng læng xæng trong cæn nhà b‰p chÆt ch¶i Ç‹ làm Çám gi‡. NgÜ©i làm gà, làm vÎt, ngÜ©i lo nÃu nÒi xôi, kÈ thì gói bánh, làm chä. M¥c dù trong hoàn cành khó khæn vŠ kinh t‰, nhÜng gia Çình nhà chÒng vÅn "GiÃy rách thì gi» lÃy lŠ" vÅn làm Çám gi‡ linh Çình, Çèn hÜÖng nghi ngút. Tôi b‡ng dÜng låc lõng trong không khí  ÇÀm Ãm thân thÜÖng mà cÛng rÃt "bÖ vÖ" Çó. Tôi không bi‰t phäi ÇÙng Çâu, làm gì...Bà mË chÒng, có lë theo tôi nghï, Çã nhìn ra s¿ khó xº cûa tôi, nên bà Çã giao cho tôi m¶t công viŒc rÃt h®p v§i khä næng "thiên phú" cûa tôi, Çó là cÀm ch°i lông gà quét bøi trên bàn thÖ, và th¡p Çèn cÀy trên bàn PhÆt. Nh»ng Ãn tÜ®ng vŠ bà mË chÒng MiŠn Trung vÅn còn "ÇÀy Ãn tÜÖng" cho ljn lúc bà nói v§i tôi "Con cÀm cái ch°i lông gà này quét bøi trên bàn th© cho Má, viŒc nÃu nÜÖng Çã có các chÎ lo." Gi†ng bà nho nhÕ giÓng gi†ng nói cûa má tôi, (không the thé d» d¢n nhÜ tôi tܪng
tÜ®ng) Çã làm tôi nhË h¤n "gánh lo âu". RÒi bà chÎ dâu cûa chÒng, Çã giúp tôi trong Çám cܧi, lo l¡ng cho tôi nhÜ lo cho m¶t ÇÙa em gái lên xe hoa. Nh»ng ÇÙa em chÒng thân thiŒn, cªi mª, tÃt cä Çã cho tôi niŠm hånh phúc thÆt s¿ k‹ tØ hôm Çó. Cha chÒng, m¶t ngÜ©i Çàn ông tÀm thܧc, có hàm râu dài tr¡ng nhÜ bông, cÜ©i nhiŠu nói ít, thÜÖng con h‰t lòng. Tôi nhìn thÃy hình änh cûa ba tôi trong Çó. ƒn tÜ®ng "mË chÒng nàng dâu" hoàn toàn bi‰n mÃt trong tôi khi bà, m¶t hôm, Çã nóí v§i tôi "Má thÜÖng con nhÜ con ru¶t. Má giao nó cho con Çó. Nó coi l§n ÇÀu mà còn ngu ngÖ kh© dåi l¡m." Má chÒng Çã giao "änh" cho tôi "quän lš." Thêm vào Çó, khó có th‹ diÍn tä ÇÜ®c n‡i xúc Ƕng trong lòng tôi khi các ÇÙa cháu cûa chÒng kêu tôi b¢ng cô Çã cho tôi cäm giác tôi có thêm m¶t gia Çình thÙ hai nÖi Çây.

Sông nܧc miŠn Nam ÇÀy phù sa ngÀu Çøc mang ljn các miŒt vÜ©n nh»ng chùm trái ng†t và cây lành. NgÜ©i miŠn Nam nhÜ bông súng, bông sen, nhÜ Çiên Çi‹n, và thÖm hÜÖng cau, hÜÖng bܪi.  Tôi chÜa có dÎp bÕ chân trÀn l¶i qua giòng sông Trà Khúc, chÜa m¶t lÀn ÇÜ®c ÇÙng trên ÇÌnh Thiên ƒn Ç‹ thÃy toàn cänh thÎ xã CÄm Thành. Tôi chÜa ÇÜ®c ljn Sa Huÿnh Ç‹ xûi chân trên b© cát mÎn, Ç‹ nhìn làn sóng bi‹n mang ljn nh»ng håt muÓi m¥n nÒng. NhÜng tôi bi‰t trong gìòng nܧc sông Trà có con cá bÓng kho tiêu æn ngon nhÜ con khô s¥c bܧm s¥c r¢n, nhÜ con cá lóc nܧng trui. Tôi chÜa ljn quê hÜÖng cûa chÒng m¥c dÀu tôi làm dâu xÙ lå. Nh»ng tôi vÅn yêu vÅn quš nhÜ m¶t  mË quê tôi.
Quê hÜÖng tôi ª mãi miŠn Nam, có câu hát:

NhÜng tôi b¢ng lòng "gä" cho anh ª tÆn miŠn Trung xa l¡c xa lÖ. Tôi làm con dâu xÙ Quäng Ç‹ nÓi ܧc mÖ cûa ông cha tØ th©i  cÀm guÖm Çi mª nܧc tØ miŠn Trung vào tÆn miŠn Nam. Tôi nhÜ con sông mang nܧc tØ nguÒn ra bi‹n và bây gi© là gi†t nܧc mÜa rÖi låi trên nguÒn. Má ru¶t tôi hay nói "TÃt cä cÛng qui vŠ m¶t. Dù pháp có 8 vån 4 ngàn nhÜng chÌ có m¶t PhÆt ThØa" . Má chÒng thì tÌ tê "Con Öi, làm ngÜ©i cÓt ª cái tâm. Hãy thÜÖng yêu nhau nhÜ anh em ru¶t. ChuyŒn hånh phúc v® chÒng thì tÜÖng kính nhÜ tân." Và nhÜ th‰ tôi là ngÜ©i hånh phúc Çã ÇÜ®c làm dâu xÙ lå. Làm con dâu ÇÃt Quäng ngàn næm væn vÆt v§i Thiên ƒn Çóng trên sông và Thiên Bút v©n mây trên ÇÌnh cao.